به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، درست در ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ و پس از کش‌ و قوس‌های فراوان، شورای اسلامی شهر یزد با رأی‌گیری پرحاشیه، ابوالقاسم محی‌الدینی را به‌عنوان شهردار انتخاب کرد. حالا چهار سال از آن روز گذشته؛ چهار سالی که شهرداری یزد شاهد تصمیم‌های بحث‌برانگیز، تغییرات گسترده در بدنه مدیریتی، انتصاب‌های خانوادگی، اجرای پروژه‌های عمرانی در بافت تاریخی، شائبه‌های مالی و البته تلاش برای پیشبرد برخی برنامه‌های کلان شهری بوده است. بخش اول و دوم این گفتگو به موضوع شایعه استیضاح و حاشیه‌های اخیر و همچنین احداث بلوار ایرج افشار و ورود شهرداری یزد به حوزه‌هایی که موظف نبوده اختصاص داشت و در روزهای گذشته منتشر شد و اکنون بخش سوم این گفتگوی مفصل که به اقدامات فرهنگی شهرداری یزد و همچنین مبارزه با فساد پاسخ می‌دهد در ادامه آمده است.

آخرین بخش این گفتگو در روزهای آینده منتشر خواهد شد.

یزدرسا: عملکرد فرهنگی شهرداری یزد در سال‌های اخیر با انتقادهایی همراه بوده و برخی معتقدند سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری جای اداره کل ارشاد را گرفته است. دیدگاه شما در این‌باره چیست؟

محی‌الدینی: همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردم، مشکل اصلی اینجاست که بسیاری از دستگاه‌ها به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کنند. همین موضوع باعث شده شهرداری ناگزیر وارد حوزه‌هایی شود که در اصل مأموریت اصلی آن نبوده است. اخیراً رئیس‌جمهور و معاون ایشان هم بر لزوم تفویض اختیارات به شهرداری‌ها و بخش خصوصی تأکید کرده‌اند. ما مخالفتی با این تفویض نداریم، اما حرفمان این است که اگر قرار است وظایف دستگاه‌ها به شهرداری واگذار شود، بودجه و امکاناتی هم که در اختیار دارند باید منتقل شود. در استان دستگاه‌هایی هستند که سالانه ۲۰ میلیارد تومان فقط برای حقوق و دستمزد هزینه می‌کنند و شاید یک میلیارد هم در حوزه فرهنگی یا عمرانی هزینه نشود. اما شهرداری چنین ساختاری ندارد و مجبور است همان منابع محدود خود را در حوزه‌های مختلف پخش کند.

در حوزه فرهنگ هم دقیقاً همین اتفاق افتاد. این حوزه سال‌ها روی زمین مانده بود و شهرداری یزد در سال‌های اخیر به شکل جدی وارد عرصه فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شد. البته ورود شهرداری به ورزش موضوع جدیدی نیست؛ سال‌هاست که بعضی شهرداری‌ها تیم‌های ورزشی در لیگ داشته‌اند، هرچند امروز داشتن تیم در حوزه قهرمانی برای شهرداری‌ها ممنوع شده است. اما ورزش همگانی جزو وظایف تعریف‌شده شهرداری‌هاست و ما هم تلاش کرده‌ایم آن را گسترش دهیم. در بخش فرهنگی هم شرایط مشابهی رخ داد. اگر انتقادی وجود دارد باید در دوره‌های قبل هم وجود داشته باشد که تمرکز اصلی را بر تئاتر قرار دادند، اما در این دوره سعی کردیم به همه حوزه‌ها ورود کنیم؛ از شعر و ادب گرفته تا نمایش و هنرهای نمایشی. حتی اولین پلاتوی مجهز شهر را هم ساختیم چون برای سالن‌ موجود فرسوده و دائماً در حال بازسازی بودیم.

در گذشته دو یا سه فرهنگسرا داشتیم اما امروز این تعداد به ۱۰ رسیده و احتمالاً چند مورد دیگر هم اضافه خواهد شد. نکته مهم این است که ما تأکید داریم مدیریت این فضاها بر عهده گروه‌های مردمی باشد، ما زیرساخت را فراهم می‌کنیم اما اداره فرهنگسراها را به گروه‌های مردمی می‌سپاریم چون معتقدیم آن‌ها بهتر می‌توانند چنین فضاهایی را مدیریت کنند و از طرفی هم هزینه جاری به شهرداری تحمیل نمی‌شود.

یزدرسا: در حوزه ورزش و اجتماعی هم شاهد فعالیت‌های گسترده شهرداری بودیم در این خصوص هم توضیح می‌دهید؟

محی‌الدینی: در آغاز این دوره فقط ۱۱ مکان ورزشی در اختیار داشتیم، اما امروز این عدد به ۴۳ رسیده است. از جمله ۱۳ زمین چمن مصنوعی که در محلات مختلف احداث شد و مدیریت آن‌ها را به خود محلات سپردیم. البته برای نظارت بر نرخ‌ها و شیوه استفاده از این امکانات هم ناظرانی در نظر گرفته‌ایم. علاوه بر این، یک سالن ورزشی در محله «سردو راه» در حال ساخت است و برنامه داریم یک سالن بزرگ 7 تا 8 هزار متری هم در آینده احداث کنیم که در چند نقطه از حاشیه شهر جانمایی شده و به محض تأمین بودجه، این پروژه هم کلید خواهد خورد.

در حوزه اجتماعی هم ناچار شدیم وارد شویم. وزارت کشور تکالیفی برای شهرداری‌ها تعیین کرده و ما هم بر همان اساس عمل کرده‌ایم. به‌عنوان نمونه، پیش‌تر مرکز DIC داشتیم اما گرمخانه نداشتیم؛ امروز یک محل موقت ایجاد کرده‌ایم. خانه‌ای بزرگ و مناسب برای کودکان کار فراهم کردیم و آن را در اختیار بهزیستی قرار دادیم. شاید در یزد مثل تهران کارتن‌خواب نداشته باشیم، اما تعداد محدودی از این افراد حضور دارند که بیش از ۹۷ درصدشان غیر بومی هستند. در سال ۱۴۰۲ حدود ۴۳۵ بار جمع‌آوری کودکان کار و متکدیان در گروه‌های ۵۰ نفره انجام شد و به دستگاه‌های مربوطه تحویل داده شدند.

این مسائل اگر مدیریت نمی‌شد، شهر آسیب می‌دید. ما هزینه کردیم تا به دولت و دستگاه قضایی کمک کنیم بتوانند معضلات اجتماعی را سامان دهند. در حوزه مشاغل خانگی و بازارچه‌ها هم همین رویکرد را داشتیم. در گذشته فقط ۱۰۰ نفر ساماندهی شده بودند، اما امروز نزدیک به ۴۰۰ نفر در بازارچه‌هایی مثل شب‌بازار، خوشمزه‌بازار و پنجشنبه‌بازار فعال‌اند. شاید ساماندهی آن‌ها بی‌نقص نباشد، اما با امکانات موجود توانستیم شرایط را مدیریت کنیم.

موضوع زندانیان غیربومی هم یکی از مسائل مهم بود. وقتی محکومیت‌های طولانی داشتند، خانواده‌هایشان هم به یزد مهاجرت می‌کردند و مشکلات اجتماعی به وجود می‌آمد. با مجوزهایی که گرفته شد، شهرداری کمک مالی کرد تا این زندانیان به شهرهای خودشان منتقل شوند و به‌دنبال آن خانواده‌هایشان هم بازگشتند.

این کار اثر مثبتی در کاهش اعتیاد و سرقت در یزد دارد و نمونه‌ای از جایی بود که ورود شهرداری به حوزه اجتماعی جلوی هزینه‌های سنگین‌تر را گرفت.

ورزش اما یکی از جدی‌ترین حوزه‌هایی بود که وارد آن شدیم. در چهار سال اخیر بیش از ۱۰۰ هزار نفر از نوجوانان و جوانان در المپیاد ورزشی محلات شرکت کردند؛ از ۲۰ هزار نفر در سال اول تا نزدیک ۳۰ هزار نفر در سال‌های بعد. این مسابقات چند ماه مردم محلات را درگیر کرد و نشاط اجتماعی به‌ وجود آورد. ورزش سلامتی می‌آورد و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد. ما اگر به آینده نگاه کنیم، باید در همین حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.

یزدرسا: به موضوع فضای سبز هم اشاره کردید. با توجه به شرایط خاص یزد، مدیریت این بخش چگونه پیش رفته است؟

محی‌الدینی: خیلی‌ها فکر می‌کنند نگهداری فضای سبز کار ساده‌ای است، در حالی که فضای سبز فقط کارکرد تصفیه هوا ندارد بلکه بر روح و روان شهروندان هم تأثیر جدی می‌گذارد. یزد شهری بسیار گرم و خشک است و در دو سال گذشته بارها گرم‌ترین نقطه کشور بوده است. در چنین شرایطی نگهداری فضای سبز واقعاً دشوار است. با این حال علاقه داریم چندین هکتار دیگر هم به فضای سبز شهر اضافه کنیم، اما مشکل اصلی آب است. در سه سال گذشته توانستیم حدود ۷۵۰ هزار مترمکعب آب شربی را که برای آبیاری استفاده می‌شد آزاد کنیم و به‌جای آن از آب غیرشرب بهره ببریم. این تغییر بزرگی بود و اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند راه را برای توسعه بیشتر فضای سبز باز کند.

یزدرسا: یکی از موضوعات پرچالش، الحاق حمیدیا و اکرمیه به یزد است. این موضوع به کجا رسیده است؟

محی‌الدینی: درست است. این مناطق تقریباً همه خدمات خود را از شهرداری یزد دریافت می‌کنند؛ از جمع‌آوری زباله تا آتش‌نشانی و حمل‌ونقل. اما عوارض در جای دیگری پرداخت می‌شود. وقتی بلوار پاسداران را با حمیدیا مقایسه کنید، تفاوت خدمات و ساخت‌وسازها کاملاً مشخص است. ما نمی‌گوییم شورای حمیدیا کاری نکرده، اما نوع شهرسازی و کیفیت خدمات متفاوت است. بحث اینجاست که اگر مدیریت یکپارچه یزد شکل بگیرد، همه مردم سود خواهند برد.

متأسفانه نگاه‌های جزئی‌نگر باعث شده این اتفاق نیفتد و در نهایت ضرر آن به مردم برسد. باید همه مسئولان استان، چه در دولت و چه در شوراها و دهیاری‌ها و چه نمایندگان مجلس، نگاه جامع داشته باشند تا این موضوع یک‌بار برای همیشه حل شود. مردم هم واقع‌بین و همراه هستند، کافی است درست برایشان توضیح دهیم.

حمیدیا از سال ۹۲ مصوبه دولت برای الحاق به یزد را دارد اما هنوز اجرایی نشده است. اکرمیه هم مصوبه دارد. این دو منطقه در یزد تنیده شده‌اند و جدایی آن‌ها از شهر یزد منطقی نیست. در مورد شاهدیه مشکل کمتری داریم چون این منطقه به صورت کامل از یزد تفکیک شده هر چند برخی خدمات را از یزد دریافت می‌کند. در هر حال تصمیم‌گیری در این زمینه بر عهده دولت است و ما بارها تأکید کرده‌ایم که اجرای این مصوبات به نفع همه شهروندان خواهد بود.

یزدرسا: همواره این بحث وجود داشته که در شهرداری‌ها فساد و رشوه‌خواری زیاد است. در دوره مدیریت شما در شهرداری یزد، در این زمینه چه اتفاقی افتاده است؟ همچنین درباره سامانه شفافیت شهرداری که غیرفعال است توضیح می‌دهید؟

محی‌الدینی: برای برخورد با فساد دو نوع رویکرد می‌توان داشت. یک نوع این است که فقط دائم شعار بدهیم و فریاد بزنیم که فساد وجود دارد، رشوه گرفته می‌شود یا فلان واحد مشکل دارد. این روش بیشتر شعاری است و نتیجه عملی چندانی ندارد. نوع دوم اما رویکردی جدی‌تر و عملی‌تر است؛ یعنی وقتی گزارشی از فساد در یک بخش یا یک واحد می‌رسد، همان‌جا بدون سر و صدا جلوی آن را بگیریم و اجازه ندهیم گسترده شود. من به این نوع برخورد اعتقاد دارم.

نمونه‌اش همین سال‌های اخیر است؛ وقتی گزارشی از تخلف در منطقه سه یا در بخش املاک به دستمان رسید، موضوع را جدی پیگیری کردیم. با هماهنگی دستگاه‌های امنیتی افرادی دستگیر شدند و چند نیروی متخلف هم اخراج شدند. در یکی دیگر از مناطق هم همین‌طور. به‌ویژه در حوزه پلیس ساختمان که حساسیت بالایی دارد، مرتب هم گزارش‌های مردمی را دریافت و بررسی می‌کنیم و هم رصدهای داخلی خودمان را داریم. تنها در سال گذشته چند نفر به دلیل همین تخلفات از مجموعه خارج شدند و جایگزین شدند، بدون اینکه جنجال رسانه‌ای شود. به اعتقاد من بهترین روش همین است؛ یعنی خود شهرداری عزم داشته باشد که جلوی فساد را بگیرد، دستگاه‌های مسئول هم در جریان باشند و درگیر شوند و در نهایت گزارش آن هم به مردم ارائه شود.

ما منکر وجود فساد نیستیم، اما هر موردی که مستنداتش کامل بوده، برخورد شده و اصلاحات لازم در آن بخش صورت گرفته است. البته صرفاً با جابه‌جایی نیروها نمی‌توان فساد را ریشه‌کن کرد. آدمیزاد ترکیبی از درست و غلط است؛ اگر بستر فساد فراهم باشد، حتی نیروی سالم هم ممکن است به سمت خطا کشیده شود. بنابراین مهم‌ترین کار اصلاح فرایندهاست.

در این زمینه اقدامات مهمی انجام داده‌ایم. مثلاً در حوزه شهرسازی، طی سه سال گذشته ۴۴ صفحه از طرح تفصیلی شهر که شامل حدود ۴۰ تا ۴۵ ضابطه می‌شد، اصلاح شد. چرا این کار مهم است؟ چون وقتی صدور مجوزها سخت و پر از بروکراسی باشد، احتمال ایجاد رابطه فسادآلود میان متقاضی و کارمند بالا می‌رود. اما وقتی فرایندها تسهیل شود، این زمینه از بین می‌رود. با همین اصلاحات، رفت‌وآمدهای غیرضروری و ارجاع پرونده‌ها به کمیسیون ماده ۱۰۰ کمتر شد. البته چند ضابطه دیگر هم آماده اصلاح است اما نیازمند تأیید دستگاه‌های بالادستی است که هنوز باقی مانده است.

از طرفی بخشی از فرایندها را الکترونیکی کردیم. امروز ارتباط میان شهرداری، اداره ثبت و نظام مهندسی به‌صورت الکترونیک انجام می‌شود. همین موضوع بسیاری از برخوردهای مستقیم و در نتیجه زمینه‌های فساد را حذف کرده است. واقعیت این است که نمی‌توان برای کنترل همه نیروها، باز هم نیروی جدید گذاشت. مهم این است که فرایندها به شکلی اصلاح شوند که فرد نقش اپراتور و کارشناس را داشته باشد و این‌گونه فساد به حداقل می‌رسد.

پس ما در سه سطح عمل کرده‌ایم: اول اینکه با آرامش و بدون شعارهای بی‌اثر با هر روزنه فساد برخورد کرده‌ایم؛ دوم اینکه با عزم جدی هر نقطه‌ای که امکان فساد داشته مسدود کرده‌ایم؛ و سوم اینکه تلاش کرده‌ایم فرایندها را اصلاح کنیم تا بستر برای ایجاد فساد کاهش یابد.

اما در خصوص شفافیت هم باید بگویم که سامانه شفافیت شهرداری از سال ۹۷ راه‌اندازی شد. این سامانه البته نواقصی دارد، اما همه پروژه‌ها از طریق سامانه «ستاد» ثبت و قابل مشاهده است. ما در دو سال اخیر مراجعات بسیار زیادی داشتیم و در حد توان پاسخگو بودیم. با این حال قبول دارم که برخی نواقص در حوزه شفافیت وجود دارد و باید اصلاح شود. در حال پیگیری هستیم تا این سامانه به شکل کامل و به‌روز فعال باشد و مردم بتوانند همه اطلاعات را شفاف ببینند.

انتهای خبر/