به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، حجت‌الاسلام علی میرهدایی، استاد حوزه علمیه نوشت: واقعه غدیر خم، یکی از شاخص‌ترین و سرنوشت‌سازترین رویدادهای تاریخ اسلام است. حادثه‌ای که در آن، پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) به فرمان خداوند، در یکی از مهم‌ترین اجتماعات مسلمانان، رسماً علی بن ابی‌طالب (ع) را به عنوان جانشین خود و ولیّ امت اسلامی معرفی کرد. این رویداد در هجدهم ذی‌الحجه سال دهم هجری در منطقه‌ای به نام غدیر خم اتفاق افتاد؛ جایی که کاروان‌های حج، پس از پایان مناسک، از یکدیگر جدا می‌شدند.

پیامبر در آنجا، با دستوری قاطع از سوی خداوند – که در آیه «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْكَ مِن رَّبِّكَ...» (مائده، ۶۷) آمده – خطبه‌ای مفصل خواند و دست علی (ع) را بالا گرفت و فرمود: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه». این جمله به وضوح از واگذاری مقام ولایت و سرپرستی امت به حضرت علی (ع) پس از پیامبر حکایت دارد.

غدیر صرفاً انتصاب علی (ع) به حکومت نبود، بلکه بیانگر اصولی بنیادین درباره هدایت جامعه اسلامی است. در اندیشه شیعه، ولایت امری الهی است؛ یعنی خداوند است که باید ولیّ امر را تعیین کند، نه انتخاب مردم یا نخبگان. رهبری جامعه اسلامی، باید در اختیار کسانی باشد که از دانش دینی، عصمت (در مورد معصومان)، عدالت، شجاعت، و توان اداره برخوردار باشند. از همین رو، در دوره پس از پیامبر، عدم پذیرش ولایت علی (ع) توسط بخشی از جامعه، آغاز انحرافی تاریخی تلقی می‌شود.

با عبور از دوران حضور ظاهری امامان معصوم (ع)، به دوران غیبت امام عصر (عج) می‌رسیم؛ دوره‌ای که در آن، امام معصوم حضور علنی ندارد، اما امت اسلامی نمی‌تواند بدون رهبر و ولیّ باقی بماند. در اینجاست که نظریه «ولایت فقیه» به‌عنوان پاسخی به ضرورت استمرار هدایت الهی در عصر غیبت مطرح می‌شود.

بنیان نظری ولایت فقیه، بر این اصل استوار است که فقیه جامع‌الشرایط، یعنی کسی که عالم به فقه، عادل، با تقوا، مدیر، و مدبر است، در زمان غیبت، عهده‌دار ولایت جامعه اسلامی می‌شود. این فقیه، نایب عام امام عصر (عج) است؛ یعنی مشروعیت او از همان منبعی است که ولایت علی (ع) در غدیر از آن نشأت گرفت: اراده الهی.

حضرت امام خمینی (ره) با تبیین دقیق این نظریه در کتاب «ولایت فقیه» و در عمل با تأسیس جمهوری اسلامی ایران، این مدل را به عرصه حکومت رساند. در جمهوری اسلامی، ولی‌فقیه در رأس نظام سیاسی قرار دارد و ضامن اجرای احکام اسلامی، عدالت اجتماعی، و صیانت از ارزش‌هاست. این نقش نه‌ تنها برگرفته از غدیر، بلکه امتداد همان مسیر تاریخی است که پیامبر در غدیر آغاز کرد. 

امروز، پیوند غدیر با ولایت فقیه، به‌ معنای اتصال اندیشه سیاسی شیعه با ریشه‌های اصیل اسلامی است. هر سال، در روز عید غدیر، مسلمانان شیعه بیعت خود را با ولایت علی (ع) تجدید می‌کنند. این بیعت، اگر به‌ درستی فهم شود، به معنای پذیرش رهبری الهی در همه ادوار، از جمله زمان غیبت، خواهد بود. بنابراین، بیعت با ولی‌فقیه در روزگار ما، نه یک مناسک سیاسی، بلکه تداوم همان بیعت غدیری است.

غدیر، بیش از یک جشن یا سنت آئینی، یک پیام روشن دارد: جامعه اسلامی، برای رسیدن به سعادت، باید تحت رهبری کسی باشد که الهی، آگاه، و عادل است. در نبود امام معصوم، این وظیفه بر عهده فقیه جامع‌الشرایط نهاده شده است. این است رمز اتصال غدیر با نظریه ولایت فقیه؛ پیوندی که هم از حیث عقیدتی، هم فقهی و هم سیاسی، باید مورد توجه و پاسداری قرار گیرد.