از مجموع یک‌هزار و ۶۱۲ مدرسه فعال در استان، ۷۲۳ مدرسه فاقد دانش‌آموز اتباع‌اند و ۸۸۹ مدرسه میزبان دانش‌آموزان مهاجر هستند. توزیع مدارس بر اساس تعداد دانش‌آموزان تبعه نشان می‌دهد که ۵۷۱ مدرسه بین ۱ تا ۱۰ دانش‌آموز، ۱۱۷ مدرسه بین ۱۱ تا ۲۰ نفر، ۶۶ مدرسه بین ۲۱ تا ۳۰ نفر، ۲۸ مدرسه بین ۳۱ تا ۴۰ نفر، ۲۴ مدرسه بین ۴۱ تا ۵۰ نفر و ۸۲ مدرسه بیش از ۵۰ دانش‌آموز اتباع دارند.

مدارسی با ۱۰۰ درصد دانش‌آموزان اتباع در نواحی یزد

در ناحیه یک یزد، هشت مدرسه و در ناحیه دو، دوازده مدرسه به طور کامل از دانش‌آموزان اتباع تشکیل شده‌اند؛ مدارسی که به نوعی تصویر فشرده‌ای را از حضور جامعه مهاجر در فضای آموزشی استان نشان می‌دهند. افزون بر این، در ناحیه یک دوازده مدرسه و در ناحیه دو ۲۳ مدرسه وجود دارد که بیش از نیمی از جمعیت دانش‌آموزی‌شان را اتباع تشکیل می‌دهند.

از منظر جنسیت و مقطع تحصیلی نیز، ترکیب جمعیت دانش‌آموزان اتباع در خور توجه است. در ناحیه یک، ۲ هزار و ۶۴۸ پسر و ۲ هزار و ۹۰ دختر در مقطع ابتدایی تحصیل می‌کنند و در ناحیه دو این ارقام به ترتیب ۲ هزار و ۱۷۷ پسر و ۲ هزار و ۵۲۶ دختر است. بر این اساس، مجموع دانش‌آموزان ابتدایی اتباع در دو ناحیه شهر یزد به ۱۰ هزار و ۴۴۱ نفر می‌رسد که نشان‌دهنده تمرکز بالای حضور آنان در پایه‌های نخست تحصیلی است. در مقطع متوسطه نیز یک‌هزار و ۳۷۷ پسر و  یک‌هزار و ۳۳۳ دختر تبعه در دو ناحیه مشغول به تحصیل‌اند.

آمارها به‌روشنی گواه آن است که بخش عمده‌ای از جامعه دانش‌آموزی اتباع در یزد هنوز در سنین کودکی و در مقطع ابتدایی قرار دارد؛ نسلی که بخش بزرگی از زندگی خود را در ایران و در نظام آموزشی کشور تجربه می‌کند و خواه‌ناخواه جزئی از بافت فرهنگی و اجتماعی مدارس استان شده است.

کاهش ۵ تا ۷ هزار نفری دانش‌آموزان اتباع در سال جدید

با وجود این، برآوردهای اولیه برای سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ نشان می‌دهد که آمار کلی دانش‌آموزان اتباع در استان بین ۵ تا ۷ هزار نفر کاهش یافته است؛ کاهشی که ناشی از بازگشت بخشی از خانوارهای غیرمجاز اتباع به کشور خودشان بوده است.

مشکلاتی برآمده از توسعه صنعتی بی‌رویه یزد

با این همه، در ورای این آمارها واقعیتی نهفته است که نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت. روند صنعتی شدن یزد در سال‌های اخیر، گرچه چرخ تولید و اشتغال را به حرکت درآورده، اما در غیاب سیاست‌های مهاجرتی سنجیده و برنامه‌ریزی شهری و آموزشی متناسب، این استان را به یکی از مهاجرپذیرترین مناطق کشور بدل کرده است. رشد ناگهانی جمعیت اتباع، به‌ویژه در پیرامون واحدهای صنعتی، نه‌تنها چهره جمعیتی شهرستان‌ها را دگرگون کرده، بلکه فشار مضاعفی بر زیرساخت‌های آموزشی، رفاهی و فرهنگی وارد آورده است. مدارسی که روزی با ظرفیت متناسب با نیاز منطقه خود ساخته شدند، امروز میزبان دانش‌آموزانی از دیگر ملیت‌ها می‌باشند؛ معلمان درگیر کلاس‌های چندفرهنگی شده‌اند و نظام آموزشی ناگزیر است میان عدالت آموزشی و محدودیت امکانات تعادلی دشوار برقرار کند. صنعتی شدن بی‌وقفه، آن هم زمانی که بدون موازنه انسانی، فرهنگی و اجتماعی پیش رود، می‌تواند به همان اندازه که موتور توسعه است، منبع نابرابری و فشار نیز باشد و این همان جایی است که یزد امروز ایستاده است یعتی جایی میان رشد اقتصادی و دغدغه زیست اجتماعی که باید برای حفظ این دو تصمیمات جدی و بلندمدتی گرفته شود وگرنه شاهد ازبین رفتن توازن میان توسعه و کیفیت زندگی مردم و تشدید مشکلات اجتماعی و اقتصادی خواهیم بود.

انتهای خبر/