احسان دست‌برآورده در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی  پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، با اشاره به این موضوع که تفکر انتقادی یک مهارت اساسی و حیاتی در دنیای امروز می باشد، اظهار داشت:در دنیای امروز که اطلاعات با سرعتی سرسام‌آور از طریق رسانه‌های سنتی و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، تفکر انتقادی به یک مهارت اساسی و حیاتی تبدیل شده است. مخاطب امروزی دیگر صرفاً یک دریافت‌کننده منفعل نیست؛ او باید بتواند محتوای رسانه‌ای را تجزیه‌وتحلیل کند، حقیقت را از نظر شخصی یا تبلیغاتی تشخیص دهد و با آگاهی، درک و تصمیم‌گیری کند.

وی افزود: تفکر انتقادی در بستر رسانه‌ها، به معنای توانایی ارزیابی محتوا بر اساس شواهد، منبع، هدف پیام و شیوه‌های ارائه آن است. این توانمندی کمک می‌کند تا افراد در مواجهه با حجم انبوه اطلاعات، به‌جای پذیرش کورکورانه، با دیدی تحلیلی و آگاهانه برخورد کنند. تشخیص سوگیری‌ها، بررسی صحت منابع، و درک اهداف پنهان یا آشکار رسانه‌ها از جمله ابعاد مهم این مهارت است.

دبیر نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی استان یزد در ادامه ابراز داشت: اهمیت این موضوع در دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود. انتشار اخبار جعلی، محتوای زرد، تئوری‌های توطئه و تبلیغات هدف‌دار در فضای مجازی، ذهن مخاطب را در معرض تهدید قرار داده‌اند. به‌ویژه در بحران‌هایی مانند پاندمی کرونا، دیده شد که چگونه نبود تفکر انتقادی منجر به گسترش باورهای نادرست درباره واکسن‌ها و درمان‌های بی‌پایه شد که در مواردی سلامت فرد و جامعه را به خطر انداخت.

وی با بیان اینکه رسانه‌ها در این میان نقش دوگانه‌ای دارند، اذعان داشت: رسانه از یک سو می‌توانند با ارائه اطلاعات دقیق، چندجانبه و مبتنی بر شواهد، بستری برای رشد تفکر انتقادی فراهم کنند. از سوی دیگر، رسانه‌هایی که با اهداف تجاری، سیاسی یا ایدئولوژیک فعالیت می‌کنند و به تولید محتوای هیجانی و جهت‌دار می‌پردازند، به‌سادگی می‌توانند تفکر تحلیلی را تضعیف کرده و مخاطب را به سوی پذیرش یک‌سویه سوق دهند.

دست برآورده تصریح داشت: یکی از راهکارهای اصلی برای مقابله با این چالش، آموزش سواد رسانه‌ای است. این آموزش باید از سنین پایین و در محیط‌های آموزشی آغاز شود. آشنایی دانش‌آموزان و دانشجویان با شیوه‌های تحلیل پیام‌های رسانه‌ای، درک تکنیک‌های اقناع، ارزیابی منبع و مقایسه دیدگاه‌های مختلف می‌تواند تفکر نقادانه را در آن‌ها تقویت کند. نقش خانواده، معلمان و مربیان در ایجاد فضای گفت‌وگو، تشویق به پرسش‌گری و پرهیز از نگاه‌های قالبی بسیار کلیدی است.

وی در پایان با اشاره به این مطلب که تفکر انتقادی تنها ابزار شناخت حقیقت در میان انبوهی از داده‌ها نیست، گفت: تفکر انتقادی تنها ابزار شناخت حقیقت در میان انبوهی از داده‌ها نیست، بلکه اساس شکل‌گیری یک جامعه آگاه، مسئول و مقاوم در برابر فریب رسانه‌ای است. در نهایت، هر مخاطبی باید از خود بپرسد: این پیام از کجا آمده؟ چه هدفی دارد؟ چه کسی از آن سود می‌برد؟ و آیا شواهد کافی برای پذیرش آن وجود دارد یا خیر؟ پاسخ به این پرسش‌ها، کلید راه‌یابی به درک صحیح و عملکرد آگاهانه در دنیای رسانه‌ای امروز است.

انتهای خبر/