محمدعلی میرعلی بیداخویدی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «یزدرسا»، با اشاره به اشغال ایران در سال ۱۳۲۰ توسط متفقین گفت: اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰، یک نمونه آشکار از بی‌کفایتی و وابستگی حکومت وقت بود ایرانِ رضاشاهی، علیرغم تبلیغات سنگین داخلی مبنی بر اقتدار و نظم، در واقع کشوری بدون پشتوانه مردمی، بدون نهادهای مقاوم و با ارتشی ناتوان بود. تنها چند روز پس از آغاز تهاجم متفقین از شمال و جنوب، رضاشاه فرمان عقب‌نشینی صادر کرد و دستور داد هیچ مقاومتی صورت نگیرد. این تسلیم سریع نه تنها جای تعجب داشت، بلکه نشانه‌ای روشن از تهی بودن ساختار قدرت در حکومت پهلوی اول بود.

وی ادامه داد: کشورهایی مثل ترکیه و حتی افغانستان توانستند با دیپلماسی و هوشمندی سیاسی، از اشغال مستقیم بگریزند. در حالی که ایران، با وجود موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار مهم، عملاً بدون مبارزه تسلیم شد. رضاشاه، ارتشی ایجاد کرده بود که بیشتر برای سرکوب مردم داخلی به کار می‌رفت تا دفاع از کشور در برابر دشمن خارجی. این ارتش ظرف چند روز از هم پاشید. هیچ‌گونه بسیج مردمی یا برنامه دفاع ملی شکل نگرفت، چون حکومت اساساً فاقد پیوند با مردم بود.

عضو هیات علمی دانشگاه یزد با اشاره به نقش رضاشاه در این اتفاق تاریخی افزود: رضاشاه نه‌تنها نتوانست از کشور دفاع کند، بلکه با فرار خفت‌بار خود به جزیره موریس، عملاً نشان داد تا چه حد از مسئولیت‌پذیری تهی بود در اسناد تاریخی، حتی از تلاش‌های او برای گرفتن پناهندگی از آلمان و سپس از انگلستان نام برده شده است. این نشان می‌دهد که رضاشاه نه بر مبنای مصالح ملی، بلکه صرفاً بر اساس حفظ قدرت شخصی تصمیم‌گیری می‌کرد.

این استاد انقلاب اسلامی اذعان داشت: رهبر انقلاب بارها در سخنرانی‌هایشان به صراحت فرمودند که رضاشاه کشور را دو دستی تقدیم دشمن کرد، بدون هیچ غیرتی، بدون هیچ مقاومتی. ایشان با نگاهی تحلیلی، بر این نکته تأکید دارند که فقدان ریشه مردمی در حکومت پهلوی باعث شد ایران در حساس‌ترین مقطع تاریخی یعنی جنگ جهانی دوم، به‌راحتی اشغال شود. رهبر انقلاب همچنین از این رخداد به عنوان سند بی‌غیرتی و بی‌هویتی حکام وابسته یاد کردند، و آن را عبرتی برای نسل‌های امروز دانستند.

میرعلی اظهار کرد: مهم‌ترین درس این است که استقلال سیاسی، نظامی و مردمی، تنها راه مصون ماندن یک کشور از تجاوز و دخالت خارجی است. حکومتی که به مردم خود تکیه نکند، دیر یا زود در بزنگاه‌های تاریخی فرو خواهد پاشید. اشغال ایران در ۱۳۲۰، سندی است بر شکست مدل حکومتی وابسته، و ضرورت اتکاء به مردم و هویت ملی ـ دینی را گوشزد می‌کند. امروز باید با بازخوانی دقیق این وقایع، به جوانان نشان داد که چرا نظام اسلامی، با همه مشکلات، اما بر پایه استقلال و مردمی‌بودن بنا شده است، نه بر وابستگی و دیکتاتوری.

انتهای خبر/