به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، استان یزد که همواره به‌ عنوان یکی از مناطق پیشرفته کشور در حوزه بهداشت شناخته می‌شد، این روزها با واقعیت‌های تلخ و چالش‌برانگیزی در زمینه سلامت عمومی مواجه است. افزایش نرخ ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر، کم‌تحرکی، تغذیه ناسالم و چاقی، در کنار برخی آمارهای نگران‌کننده از جمله دیابت و فشار خون، زنگ خطر سلامت شهروندان این استان را به صدا درآورده است.

زیرساخت مناسب، وضعیت یزد نگران‌کننده

به‌ رغم وجود زیرساخت‌های بهداشتی قابل توجه، وضعیت سلامت عمومی در استان مطلوب نیست. محمد هادی فرحزادی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد، با اشاره به جمعیت هدف استان که بر اساس سامانه سیب یک میلیون و ۳۷۵ هزار و ۲۶۳ نفر ثبت شده‌اند، اعلام کرد: این جمعیت از طریق ۳۷۳ واحد بهداشتی در سطح استان، خدمات مرتبط با سلامت دریافت می‌کنند. این خدمات در قالب سه مرکز بهداشت شهرستان، ۹۳ مرکز خدمات جامع سلامت، ۹۳ پایگاه سلامت و ۱۷۲ خانه بهداشت در حال ارائه است.

وی افزود: برخی از این خدمات به‌ صورت رایگان به مردم ارائه می‌شود، و سال گذشته در مجموع بیش از ۱۰ میلیون خدمت به یک میلیون و ۸۲۰ هزار نفر مراجعه‌کننده ارائه شده است. همچنین، در همین بازه، یک میلیون و ۳۷۰ هزار خدمت آزمایشگاهی برای ۳۷۰ هزار نفر انجام شده است.

غربالگری سلامت روان و اجتماعی؛ واقعیتی نگران‌کننده

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد با اشاره به اجرای طرح‌های غربالگری سلامت روان گفت: در سال گذشته، ۱۵۶ هزار و ۵۳۱ نفر از افراد پنج تا ۶۴ ساله استان غربالگری شدند که از این تعداد، 7 هزار و ۶۰۴ نفر مبتلا شناسایی و وارد فرآیند درمان شدند.

به گفته او، غربالگری سلامت اجتماعی نیز برای ۱۵۱ هزار و ۲۵۳ نفر انجام شده است. در این میان، یک هزار و ۷۹۰ مورد مربوط به همسرآزاری و ۲۴۴ مورد کودک‌آزاری شناسایی شده‌اند. همچنین در چهار مقطع تحصیلی، به ازای هر مقطع، تعداد ۲۰ هزار دانش‌آموز تحت مراقبت‌های سلامت اجتماعی قرار دارند.

بیماری‌های غیرواگیر؛ تهدید جدی برای یزد

آمارها نشان می‌دهند بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، فشار خون و سرطان‌ها، سهم چشمگیری در مرگ‌ و میر و ناتوانی‌های مردم استان یزد دارند.

فرحزادی با اشاره به پایان برنامه «سند ده‌گانه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر» در سال جاری گفت: این سند باید مورد پیگیری و مطالبه‌گری جدی قرار گیرد، چرا که متأسفانه در پنج سرطان شایع کشور، استان یزد در رتبه‌های اول و دوم قرار دارد و در دیابت نیز جزو سه استان اول کشور هستیم.

وی در ادامه افزود: در مصرف فست‌فود رتبه اول کشور را داریم، و در فعالیت فیزیکی نیز در قعر جدول استان‌ها قرار گرفته‌ایم. این شاخص‌ها همه با هم دست به دست داده‌اند تا بار بیماری‌های غیرواگیر در استان افزایش چشمگیری پیدا کند.

عوامل خطرساز؛ سبک زندگی ناسالم

مطالعات انجام‌شده در یزد نشان می‌دهد که حدود ۶۴ درصد از جمعیت استان دچار اضافه‌وزن یا چاقی هستند، و ۶۳ درصد نیز فعالیت بدنی کافی ندارند. یزدی‌ها با وجود سابقه دیرینه در تغذیه سالم سنتی، امروزه جزو پرمصرف‌ترین استان‌ها در حوزه فست‌فود هستند. رتبه چهارم کشور در مصرف فست‌فود و رتبه ۲۶ در مصرف میوه و سبزیجات، تناقض آشکاری است که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند. تنها یک درصد از مردم یزد میزان توصیه‌شده میوه و سبزی مصرف می‌کنند.

راهکارها و اقدامات 

دانشگاه علوم پزشکی یزد با تدوین و اجرای ۱۰ سند راهبردی در حوزه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر، اقداماتی را در راستای بهبود سلامت عمومی آغاز کرده است. اجرای پویش‌های ملی مانند غربالگری سلامت در مراکز جامع سلامت، ارائه آموزش‌های همگانی درباره سبک زندگی سالم، و همکاری با آموزش و پرورش برای افزایش تحرک در میان دانش‌آموزان، بخشی از این برنامه‌ها هستند.

راهی به سوی آینده سالم‌تر

به گفته کارشناسان بهداشت عمومی، مقابله با روند رو به رشد بیماری‌های غیرواگیر نیازمند اقداماتی فراگیر و بین‌بخشی است. این اقدامات باید شامل مواردی از جمله تقویت آموزش‌های سلامت محور در مدارس و رسانه‌ها، گسترش فضاهای ورزشی عمومی به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، کاهش دسترسی به فست‌فودها و حمایت از مصرف محصولات سالم بومی، غربالگری سالانه برای شناسایی زودهنگام دیابت، فشار خون و سرطان‌ها، افزایش دسترسی به خدمات مشاوره روانی و اجتماعی باشد.

وضعیت بهداشت و سلامت در یزد در شرایطی است که مقابله با آن، نیازمند عزمی جدی از سوی مسئولان، مشارکت مردم و هم‌افزایی نهادهای مختلف است. تجربه نشان داده که حتی با وجود امکانات و خدمات گسترده بهداشتی، بدون تغییر در رفتارهای فردی و اجتماعی نمی‌توان انتظار بهبود وضعیت سلامت عمومی را داشت.

دانشگاه علوم پزشکی یزد با درک این شرایط، اقدامات مؤثری را آغاز کرده، اما برای اثرگذاری بلندمدت، تداوم حمایت‌های اجتماعی و نظارت دقیق بر اجرای برنامه‌های سلامت، امری ضروری است.

انتهای خبر/