به گزارش یزدرسا، یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی در جهان به شمار می‌رود و در ۱۸ تیر ماه سال ۱۳۹۶ بخشی از شهر تاریخی یزد به مساحت حدود ۲۰۰ هکتار به دلیل دارا بودن میراثی جهانی و جاذبه‌های منحصر بفرد به عنوان اولین شهر از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

یکی از مزیت‌هایی که برای جهانی‌شدن یزد مطرح می‌شد معرفی در مجامع جهانی بود که از این رهگذر گردشگر خارجی که قطعا می‌تواند بر اقتصاد استان تاثیرگذار باشد یزد را مقصد سفر خود قرار دهد اما پس از ۶ سال همچنان یزد روی پاشته صنعتی معدنی پیش می‌رود و اتفاق جدی در حوزه گردشگری نیفتاده است.

به عنوان نمونه چنانچه وضعیت گردشگری یزد را با پیش از سال ۹۶ مقایسه کنیم صرفنظر از دوره سه ساله کرونا یزد جهانی به جایگاه واقعی خود نرسیده است و نه تنها پیشرفتی نداشته است بلکه پس از جهانی شدن عقبگرد نیز داشته است و دست اندرکاران گردشگری یزد دلایل مختلفی را از قبیل ضعف زیرساخت و عدم معرفی جامع و کامل یزد به جهانیان را در این زمینه مطرح می‌کنند؛ این موضوع در میزگردی با حضور هما خورشیدی معاون گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد، احمدرضا موحد رئیس انجمن صنفی دفاترمسافربری و گردشگری یزد و محمدرضا دشتی اردکانی نماینده مردم شهرستان اردکان در مجلس شورای اسلامی یزد مورد بررسی قرار گرفت.

یزدرسا: گردشگری یزد در کدام حوزه از قبیل جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، فرهنگی و ... علاقمند دارد و گردشگر بیشتری به خود جذب می‌کند؟

خورشیدی: قدمت و تنوع جاذبه‌های تاریخی فرهنگی یزد به ویژه پس از ثبت جهانی بافت تاریخی آن و معرفی یزد به عنوان شهر پایدار میراث جهانی باعث شده این شهر و به تبع آن استان یزد در بسته سفر علاقمندان به حوزه گردشگری فرهنگی تاریخی قرار گیرد.

اگر چه گردشگران و مهمانان این شهر را بیشتر علاقمندان به تاریخ و فرهنگ تشکیل می‌دهند ولی جالب آنجاست که طبیعت یزد و شهرستان‌های دیگر این استان نیز بسیار جذاب و دیدنی است.کویرهای زیبا و بکر با شب‌های پرستاره‌اش و تفریحاتی که در این بخش وجود دارد، چاشنی هیجان را به سفر علاقمندان به طبیعتگردی می‌افزاید.

در مجموع سفر به یزد و شهرستان‌های دیگر این استان، تجربه‌ای متفاوت و جذاب را برای گردشگران این شهر و دیار به ارمغان می‌آورد؛ یزد برای علاقمندان به کویرگردی، بناهای خشتی، روستاهای تاریخی، تجربه زندگی در خانه‌های سنتی (بومگردی) متناسب با معماری خاک، جاذبه‌های مذهبی (آیین‌های نخل‌گردانی در ایام محرم) و جشن‌های مذهبی نظیر آیین‌های نیمه شعبان، صنایع‌دستی (زیلو، سفال و سرامیک، ترمه بافی و کاربافی)، گردشگری سلامت، گردشگری خوراک و نوشیدنی (غذاهای سنتی و شیرینی‌های ویژه و ثبت ملی مانند قطاب و...) و گرم نوش‌ها و سرد نوش‌های ثبت ملی قهوه یزدی و پالوده یزدی در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه بوده است.

هر چند اولویت استان در حوزه گردشگری براساس سند آمایش استان در سه بخش فرهنگی و تاریخی، طبیعی و سلامت ذکر شده لیکن خوشبختانه گسترش انواع گونه‌های گردشگری در قالب کمیته‌های تخصصی گردشگری شکل گرفته و انواع خدمات گردشگری برای گروه‌های سنی و اقشار مختلف قابل ارائه و اجرا است.

موحد: گردشگران خارجی ورودی به یزد بیشتر برای جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی یزد را انتخاب می‌کنند، قدم‌زدن در بافت تاریخی، نوع معماری، این کوچه‌های با دیوارهای کاهگلی و بلند و ترکیب ساختار خانه‌های قدیمی یزد برای آنها جذابیت دارد و مخصوصا فرهنگ هم‌زیستی مسالمت آمیز مردم با ادیان مختلف که ما در یزد مسجد، آتشکده و کبیسه را در کنار هم داریم برای گردشگران بسیار جالب است و اینکه از قدیم این دید و فرهنگ در یزد وجود داشته برای آنها خیلی اهمیت دارد و تاکنون بسیار از این مزیت برای جذب گردشگران استفاده کردیم و طبیعتا در تبلیغ گردشگری یزد همین ابعاد باید در آینده کار شود.

دشتی: به طور کلی، مزیت رقابتی کشور ایران در حوزه توسعه صنعت توریسم، گردشگری فرهنگی است، چرا که فرهنگ مهم‌ترین معرف ایران در جامعه جهانی است و می‌تواند بهترین ابزار برای جذب گردشگر باشد. لذا میراث فرهنگی و طبیعی در حوزه گردشگری یزد مقاصد مناسبی برای حضور گردشگران است. آثار ثبت شده استان یزد در فهرست میراث جهانی از قبیل بافت تاریخی شهر یزد، باغ دولت آباد، قنات زارچ نشان‌دهنده ریشه فرهنگ در این استان است.

همچنین میراث ناملموس استان یزد که به مراتب اهمیت بالاتری نسبت به میراث ملموس دارد از دیگر جاذبه‌های این استان است. از عزاداری باشکوه مردمان ولایی این استان تا ساز و کار اجتماعی مترقی، همگی عناصر فرهنگی هستند که در جذب گردشگر تأثیر بسزایی دارند.

یزدرسا: زیرساخت‌های گردشگری یزد را چگونه می‌بینید و اکنون در چه وضعیتی است؟ چه چشم اندازی را می توان برای یزد جهانی در این زمینه در ۱۰ سال آینده متصور بود؟

خورشیدی: در سال اخیر گام‌های بلندی در زمینه توسعه زیرساخت‌های صنعت گردشگری از جمله ساخت هتل و اقامتگاه‌ها و اماکن تفریحی برداشته شده و باتوجه به اینکه استفاده از ظرفیت‌های منطقه ای از مهمترین ارکان توسعه اقتصادی محسوب می‎‌شود و ایجاد اشتغال پایدار، افزایش گردش سرمایه، تقویت فرهنگ و در نتیجه رونق اقتصاد از آثار آن به شمار می‌رود، ایجاد مراکز بوم‌گردی و اقامتی که می‌تواند به توسعه گردشگری کمک شایانی کند همواره مورد تشویق قرار گرفته است.

در حال حاضر زیرساخت‌های اقامتی و پذیرایی متنوعی در سطح استان موجود است از قبیل بخش‌های اقامتی سنتی و مدرن، اقامت در کویر، بوکن و... . همچنین در زمینه توسعه حمل و نقل هوایی و ریلی نیز با توجه به اهمیت موضوع و اولویت استان در حوزه برنامه‌های تحولی سند یزد نوین پیگیری‌ها و اقدامات خوبی صورت پذیرفته است.

موحد: زیرساخت‌های گردشگری یزد جای کار بسیار زیادی دارد و بخواهیم برای ۱۰ سال آینده پیش بینی کنیم باید در زمینه توسعه و ساخت امکانات اقامتی اقدامات زیادی صورت گیرد، در حال حاضر نیز در ایام پیک سفر برای گردشگران خارجی محدودیت مکان داریم و بسیار اتفاق افتاده است که تور گردشگری قصد اقامت دو سه روز در یزد را دارد اما ظرفیت نداریم و مجبورند زمان حضور در یزد را کم‌تر کنند.

در خصوص زیرساخت‌های فرهنگی نیز، فرهنگ رانندگی یزد متناسب با یک شهر میراث جهانی نیست اینکه در یک خیابان عابر پیاده، مسافر و خودروها با هم حرکت می‌کنند و هیچ رعایت حق تقدمی وجود ندارد و یا موتورسواران در پیاده‌رو حرکت می‌کنند مواردی است که باید قطعا در فرهنگ عمومی روی آن کار شود تا در خور شهر جهانی باشد.

در خود بافت تاریخی نیز به هیچ عنوان کنترل تردد را نداریم، در حضور مسافر خارجی موتور با سرعت با آن صدای بلند در بافت تاریخی می‌رود و اینها در ظاهر به چشم نمی‌آید ولی قطعا برای گردشگری مطلوب نیست و باید اقدامات لازم در این زمینه انجام گیرد مقرر شده بود در بافت تاریخی محدودیت تردد ایجاد شود ولی عملا این اتفاق تاکنون نیفتاده است؛ اینها مواردی است که باید برای آینده گردشگری یزد روی آن کار کنیم.

دشتی: به نسبت سایر استان‌های کشور، استان یزد دارای زیرساخت قابل قبولی در حوزه گردشگری است. هواپیمایی تازه تأسیس این استان، هتل‌های فاخر موجود در بافت تاریخی و امثالهم زیرساخت‌های مناسبی را برای توسعه گردشگری این استان فراهم کرده اما با ایده‌آل‌ها این فاصله معنادار است و برای رسیدن به نقطه مطلوب کلیه دستگاه‌های اجرایی استان شایسته است تا در خدمت صنعت گردشگری بیایند تا یزد را ضمن معرفی صحیح، به مقصدی برای گردشگران خارجی تبدیل کنند.

یزدرسا: چه دلایل و عواملی را در عدم استقبال گردشگران خارجی از سفر به یزد دخیل می‌دانید؟

خورشیدی: یزد به دلیل کسب عناوین جهانی و آن که شهر پایدار میراث جهانی است، همچنین یکی از رئوس مثلث طلایی گردشگری ایران (همراه با استان‌های گردشگر پذیر اصفهان و فارس) بوده و در مسیر جاده ابریشم قرار داشته نیز برای اروپاییان از شناخت دیرینه‌ای برخوردار است و همواره مورد اقبال گردشگران خارجی قرار داشته است و دلیلی بر عدم استقبال گردشگران خارجی برای آن متصور نیست. البته چون استان یزد یکی از مقاصد فرهنگی تاریخی کشور به شمار می‌رود به‌عنوان مقصد گردشگران اروپایی مطرح بوده که در حال حاضر این گروه از گردشگران به دلیل اعمال تحریم‌ها از سوی کشورهای خود، کمتر به ایران سفر می‌کنند ولی عمده بازارهای هدف استان یزد شامل کشورهای چین، روسیه، هند، ترکیه و عمان است.

در سه ماهه ابتدای سال جاری نیز تعداد قابل توجهی از گردشگران خارجی در واحدهای اقامتی استان اسکان یافته و از جاذبه‌های گردشگری بازدید کرده‌اند.

بیشترین تعداد گردشگران در سه ماهه ابتدای سال جاری از کشورهای چین به تعداد ۷ هزار و ۶۸۹ نفر، روسیه با هزار و ۵۹۹ نفر، ترکیه ۴۳۹ نفر، عراق ۱۹۰ نفر و بلغارستان با ۱۵۱ نفر بوده است. در سال گذشته نیز حضور گردشگران خارجی در استان ۲۵ هزار و۵۶۶ نفر و بیشترین ملیت‌ها مربوط به کشورهای روسیه، اسپانیا، ترکیه، چین و عراق بوده است.

موحد: بهتر است بگوییم محدودیت استقبال با این حال زمانی که درست اطلاع‌رسانی کنیم استقبال خوبی هم از یزد انجام می‌گیرد؛ مشکل عمده ما این است که اطلاع‌رسانی و معرفی کشور ما و شهر ما برای کشورها و گردشگران خارجی اصلا خوب نیست، شاید ۹۵ درصد مردم دنیا ایران را به واسطه تبلیغاتی که رسانه های جمعی علیه کشورمان منتشر می‌کنند ناامن می‌دانند که واقعیت ندارد و مردم دنیا اینها را می‌پذیرند و ‌ما اطلاع‌رسانی درستی در مقابله با آنها انجام نمی‌دهیم.

بسیاری از کسانی که ایران را می‌شناسند نام یزد به گوششان نخورده است بنابراین به گونه‌ای باید برنامه‌ریزی شود و حضور ما در نمایشگاه‌های خارجی آنقدر زیاد باشد که نام یزد را همواره به چشم علاقمندان به سفر بیاوریم و این موضوعی است که امروز در بحث استقبال گردشگران خارجی بسیار اهمیت دارد.

دشتی: مسلماً عدم معرفی صحیح ارزش‌های فرهنگی این سرزمین به جامعه جهانی اصلی‌ترین نقطه ضعف صنعت گردشگری کشور است و شایسته است تصویر ایران در جامعه جهانی اصلاح شود. لذا با برنامه‌ریزی بلند مدت می‌بایست این استان در بازارهای هدف که در اسناد بالادستی، کشورهای چین، عراق، آذربایجان و عمان هدف‌گذاری شده است، به نحو مطلوب معرفی شود.

یزدرسا: یکی از زیرساخت‌های مهم گردشگری در همه کشورها حمل و نقل است، یزد در این زمینه به ویژه حمل و نقل ریلی ضعف جدی دارد، شما این عامل را در جذب گردشگر به یزد چقدر تاثیرگذار می‌دانید و چه برنامه‌ای در این زمینه برای استان یزد پیش بینی شده است؟

خورشیدی: گردشگری، صنعتی وابسته به توسعه مسیرهای حمل و نقل است، و یزد با شتاب‌دهی به توسعه مسیرهای حمل و نقل اعم از هوایی، ریلی و جاده‌ای قطعاً می‌تواند در صنعت گردشگری نیز جایگاه قابل توجه و آینده خوبی داشته باشد. البته از سال گذشته توسعه حمل و نقل به عنوان اولویت استان در سند تحولی یزد نوین مورد پیگیری دستگاه‌های ذیربط و بخش خصوصی بوده همانگونه که برقراری پرواز داخلی یزد ایر در مسیر یزد به تهران و بالعکس و آموزش نیروی انسانی بومی در این رابطه از اقدامات تاثیرگذار بوده است.

افزایش رام قطارهای مسافری خصوصا مسیر یزد به تهران و یزد به مشهد از دیگر اقدامات استان در زمینه توسعه حمل و نقل ریلی بوده و پیگیری‌هایی نیز برای راه‌اندازی شرکت حمل و نقل ریلی استان یا افزایش رام قطارها خصوصا قطارهای سریع در دست اقدام است. تکمیل ایجاد خط راه اهن یزد- اقلید جزو یکی از این اقدامات تاثیرگذار و مهم برای راه‌اندازی قطار گردشگری مثلث طلایی کشور است.

موحد: ما در بحث حمل و نقل ریلی بسیار ضعف داریم و متأسفانه طی این چند سال در بحث زیرساخت ریلی به شدت عقبگرد داشتیم، چهار رام قطار ترنست ما حذف شد و برنگشت، قطعا در این زمینه باید اتفاق خوبی بیفتد، مسئولان استان در صدد تأسیس شرکت ریلی ویژه یزد هستند که در این زمینه کارهای زیربنایی و زیرساختی انجام شود و یزد خود دارای شرکت ریلی باشد که این محدودیت و این مشکلات را نداشته باشیم.

زمانی که ما ترنست‌ها را در مسیر یزد به تهران داشتیم حتی در زمانی که پیک‌ سفر نبود تورهای زیاد دانش‌آموزی و دانشجویی از دختر و پسر و مدارس تهران و شهرهای دیگر به یزد سفر می‌کردند و بافت تاریخی یزد مملو بود از حضور آنها اما دیگر شاهد چنین مواردی نیستیم و طبق بخشنامه دولت تورهای دانش‌آموزی و دانشجویی حق ندارند با غیر از قطار مسافرت کنند بنابراین باید در بحث زیرساخت‌های ریلی تجدیدنظر کنیم البته می‌دانم که استاندار یزد به شدت به دنبال تاسیس شرکت ریلی ویژه یزد است اما تاکنون نتیجه‌ای نداشته و نیاز به پیگیری جدی‌تر دارد.

دشتی: مسلماً شرط لازم برای انجام سفر، موضوع حمل و نقل است و حمل و نقل ریلی به حسب اقتصادی بودن و امنیت مطلوب نقش بالایی در توسعه صنعت گردشگری ایفا می‌کند. در طول سالیان اخیر نیز این موضوع به اثبات رسیده که سرمایه‌گذاری دولت‌ها در حوزه حمل و نقل ریلی همواره مورد اقبال عموم قرار گرفته و سرمایه‌گذاری پر بازدهی بوده است. در استان یزد علاوه زیر ساخت‌های ریلی، نیاز اصلی‌تری جهت تأمین واگن‌های مسافرتی با ستاره بالا احساس می‌شود که می‌بایست تأمین شود.

یزدرسا: قوانین حاکم بر کشور ما از قبیل حجاب و ... را چقدر در جذب توریست یا عدم استقبال آنها از استان و کشور اثرگذار است؟

خورشیدی: تمامی کشورها قوانین مدنی، امنیتی و... خاص خود را داراست که گردشگران طبق منشور اخلاقی موظف به پذیرش آنها هستند. در مورد حجاب نیز باید گفت که این پوشش پیشینه‌ای دیرینه در ایران داشته، لذا به عنوان یکی از عناصر فرهنگی برای جامعه میزبان محسوب می‌شود و تمام گردشگران خارجی که سفر مسئولانه انجام می‌دهند خود را پایبند به پاسداشت از فرهنگ جامعه میزبان دانسته و به عنوان شاخص مردم شناسی به آن نگریسته و مورد توجه آنها است.

موحد: قوانین حاکم بر کشور مانند حجاب از قبل وجود داشته و گردشگران خارجی با این قوانین مشکل ندارند بلکه باید در اجرای قوانین خوش لیقه باشیم چرا که برخورد نامناسب با گردشگران در این زمینه‌ها در ذهن آن‌ها ماندگار می‌شود و ممکن است گردگشران را فراری دهد، بنابراین نوع عملکرد و رفتار برای اعمال قانون مهم‌تر از نفس قانون است و باید کسانی که بیشتر در ارتباط با گردشگران قرار می‌گیرند با الفبای برخورد آشنا باشند.

دشتی: جنس گردشگرانی که ایران را مقصد سفر خود قرار می‌دهند، از نوع فرهنگی است و موضوع آزادی پوشش در این جامعه آماری مورد تأکید نیست، لذا حجاب و موضوعاتی از این قبیل تأثیر قابل ذکری در جذب گردشگر نخواهد داشت کما این که در بسیاری از نقاط مذهبی دنیا، رعایت حجاب برای گردشگران الزامی است.

انتهای پیام/