![یزد، پهناور در خاک، محدود در زراعت](https://yazdrasa.ir/default-image/default-730x400.png )
آمارها چه میگویند؟
یزد، پهناور در خاک، محدود در زراعت
استان یزد با داشتن 4.5 درصد از مساحت خاکی کشور، رتبه هشتم را در این شاخص دارد، اما در تولیدات زراعی و دامی جایگاههای پایینتری را به خود اختصاص داده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، کشاورزی یکی از بخشهای کلیدی و راهبردی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور محسوب میشود. این بخش نه تنها بهعنوان تأمینکننده اصلی امنیت غذایی، بلکه بهعنوان موتور محرک اشتغالزایی، توسعه پایدار و تقویت تولیدات داخلی نقش بسزایی دارد.
در بسیاری از برنامههای توسعهای کشور، افزایش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی به عنوان یکی از اهداف محوری مورد تأکید قرار گرفته است، چرا که توسعه این بخش میتواند به کاهش وابستگی به واردات، افزایش صادرات، بهبود معیشت روستاییان و بهرهوری منابع منجر شود.
استان یزد، با وجود قرار گرفتن در منطقهای خشک و نیمهخشک، بهواسطه بهرهگیری از فناوریهای نوین، روشهای سنتی مدیریت منابع و ظرفیتهای منحصربهفرد خود، جایگاه ویژهای در کشاورزی کشور دارد.
تولید محصولاتی همچون محصولات گلخانهای از جمله مزیتهای رقابتی این استان به شمار میآید. در سالهای اخیر، بهینهسازی مصرف آب، افزایش بهرهوری اراضی و توسعه کشتهای کمآببر، مورد توجه ویژه سیاستگذاران و فعالان این بخش در یزد قرار گرفته است.
این گزارش به بررسی جایگاه و سهم استان یزد در متغیرهای مهم کشاورزی کشور پرداخته است که با وجود آن و تحلیل شاخصهای کلیدی، روندهای تولید، فرصتها و چالشهای پیشروی این استان را میتوان مورد ارزیابی قرار داد.
*جایگاه یزد از لحاظ متغیرهای کشاورزی
وجود مساحت خاکی یک منطقه از جمله متغیرهایی است که در بخش کشاورزی مورد توجه قرار میگیرد، براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، کل مساحت خاکی کشور یک میلیون و 631 هزار مترمربع است که بیش از 4/5 درصد از این مساحت در استان یزد وجود دارد و براین اساس یزد در زمینه وسعت مساحت خاکی رتبه هشتم را در کشور به خود اختصاص داده است.
تعداد آبادیهای استان یزد نیز بیش از 4/8 درصد از مجموع 99 هزار و 141 پارچه آبادی کشور است که در این زمینه یزد، جایگاه ششم کشور را به خود اختصاص داده است.
جمعیت کشور نیز در سال جاری 85 میلیون و 962 هزار نفر برآورد شده است که استان یزد با برآورد جمعیتی و با بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر تقریباً 1/53 درصد از جمعیت کل کشور و جایگاه 22 را در کشور به خود اختصاص داده است و جمعیت برآورد شده روستایی در کشور نیز 19 میلیون و 754 هزار نفر برآورد شده که تقریباً 0/86 درصد از این روستاییان در استان یزد زندگی میکنند که یزد در این زمینه جایگاه بیست و هشتم کشور دارد.
در سال 1400 مقدار آب مصرف شده در بخش کشاورزی در استان یزد بیش از یک میلیارد مترمکعب بوده است که سهم 1/3 درصدی از مجموع 82 میلیارد مترمکعب آب مصرف شده در بخش کشاورزی کشور را در این سال نشان میدهد و از این نظر استان بیست و یکم در کشور است.
براساس آمار سال گذشته 28 هزار و 600 نفر جمعیت 15 ساله و بالاتر در استان یزد در بخش کشاورزی اشتغال دارند که تقریباً 0/8 درصد از جمعیت 3 میلیون و 522 هزار شاغل بخش کشاورزی در کشور را تشکیل میدهند و ازاین نظر یزد را در جایگاه بیست و ششم کشور قرار دادهاند.
*رتبه هجدهم استان یزد از لحاظ محصولات باغی
براساس دادههای سال 1400، استان یزد همچنین در مساحت اراضی زارعی و اراضی زراعی آبی دومین استان با کمترین وسعت این اراضی در کشور است و تنها 0/23 درصد اراضی زراعی کشور و تقریباً 0/59 درصد از اراضی زراعی آبی کشور در استان یزد قرار دارد و همچنین در زمینه مقدار تولید محصولات سالانه نیز یزد در این سال آخرین استان کشور بوده است.
یزد براساس آخرین آمار، در زمینه تولید محصولات باغی استان هجدهم کشور، در زمینه مساحت گلخانهها و همچنین مقدار تولیدات گلخانهای به ترتیب با سهم تقریباً 9/6 درصدی و 14 درصدی رتبه چهارم کشور و در زمینه ارزش تولید گلها و گیاهان زینتی گلخانهها رتبه پانزدهم را در کشور به خود اختصاص داده است.
براساس آخرین آمار که مربوط به سال 1402 است میزان تولید گوشت قرمز در کشتارگاههای رسمی کشور 472 میلیون تن بوده است که یزد در زمینه سهم 2/33 درصدی را در کشور به خود اختصاص داده و رتبه چهاردهم را در کشور دارد و همچنین از نظر تعداد گاو و گوساله نیز یزد سهم 1/7 درصدی و رتبه بیست و یکم کشور را داراست.
یزد همچنین از نظر میزان تولید شیر با تولید تقریباً 3 درصد از شیر تولید شده در کشور، رتبه یازدهم را در کشور به خود اختصاص داده است.
استان یزد در تعداد گوسفند و بره کشور نیز سهم کمتر از یک درصدی را در کشور دارد و پنجمین استان با کمترین تعداد این دام است و تعداد بز و بزغاله در این استان نیز 2/25 درصد از مجموع این دام در کشور است و چهاردهمین استان از این نظر است.
*رتبه بیست و دوم استان یزد در زمینه تولید طیور
مقدار تولید گوشت انواع طیور در کشتارگاههای رسمی کشور نیز در سال گذشته 2 میلیون و 211 هزار تن بوده است که سهم استان یزد در کشور تقریباً 1/7 درصد است و رتبه بیست و دوم را دارد.
با توجه به تحلیل دادههای کشاورزی استان یزد، میتوان دریافت که این استان با وجود محدودیتهای اقلیمی، توانسته است جایگاه قابل توجهی در برخی حوزههای کشاورزی و دامپروری کشور به خود اختصاص دهد. بهرهگیری از فناوریهای نوین، توسعه گلخانهها و تمرکز بر محصولات کمآببر از جمله عوامل موفقیت آن بوده است.
با این حال، برای بهبود سهم یزد در تولیدات کشاورزی و افزایش بهرهوری، ضروری است که سیاستهای حمایتی، سرمایهگذاری در زیرساختهای آب و خاک، و توسعه فناوریهای نوین آبیاری بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. همچنین، استفاده از ظرفیتهای صادراتی و تکمیل زنجیره ارزش محصولات میتواند نقش مهمی در تقویت جایگاه این استان ایفا کند.
در نهایت، اگرچه یزد در برخی شاخصهای کشاورزی جزو استانهای با سهم کم محسوب میشود، اما رویکردهای هوشمندانه و برنامهریزی صحیح میتواند زمینهساز تحول این بخش و افزایش نقش آن در اقتصاد کشاورزی کشور باشد.
انتهای خبر/