یزد رسا: چرا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی جذب صنایع یزد نمی‌شوند؟

محمودی: نیروهای جوان استان یزد به علت مدارکی که دارند و همچنین عدم کسب مهارت، توانایی و تمایلی برای فعالیت در صنایعی که در سطح استان یزد دایر است ندارند و به همین علت صنایع استان یزد مجبور به تأمین نیروی کار خود از استان‌های دیگر هستند.

به همین علت صنایع استان یزد مجبور است نیروی کار خود را از استان‌های دیگر تأمین کند و همین موضوع باعث می‌شود که یزد بخشی از حجم بیکاری استان‌های هم‌جوار را به دوش بکشد.

بخش دیگری از علت عدم جذب فارغ‌التحصیلان به صنایع در حال حاضر یزد به علت توسعه و رشد برخی از صنایع در استان یزد است که با نیروی تربیت شده در استان همخوانی ندارد و نیاز چندانی به نیروهای فارغ‌التحصیل ندارند.

اسلامی: در حال حاضر بیش از 50درصد نیروهای شاغل در صنعت کاشی وسرامیک یزد را افراد غیر بومی تشکیل می دهند و متاسفانه در شرایطی که صنایع یزد نیاز شدیدی به نیروی کار دارند اما جوانان یزدی حاضر به انجام این کارها نیستند که علت این موضوع را اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد باید ریشه یابی کند.

علت این موضوع از نظر من به کم‌کاری بخش‌های آموزشی و خانواده‌ها برمی‌گردد که باعث شده در شرایط فعلی با حجم عظیمی از صف فارغ‌التحصیلان بیکار در استان مواجه باشیم که تنها علاقه‌مند به شغل‌های اداری و پشت‌میزنشینی باشند.

فرهنگ کار در یزد به‌درستی تنظیم نشده و صرفاً به دریافت مدرک اکتفا کرده‌اند و به‌هیچ‌عنوان مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان و دانشجویان آموزش داده نشده است و به همین علت در واحدهای صنعتی یزد مدرک این نیروها کارایی نداشته باشد و در ضمن اینکه این افراد دانشگاهی بیکار حاضر به انجام این مدل کارها نیستند.

در شرایط فعلی استان یزد یک نیروی تکنسین و دیپلمه برای صاحبان کار شرط‌وشروط تعیین و حقوق بسیار بالایی را مطالبه می‌کند و صاحبان کار نیز مجبور به پرداخت هستند؛ چون ارزش این نیروها بالاتر از افرادی هست که بعضاً حتی دارای مدرک کارشناسی‌ارشد و دکتری هستند؛ اما هیچ مهارتی ندارند.

فلاحتی: صنایعی مانند فولاد، کاشی و سرامیک، نساجی و معادن پرتعداد در استان یزد باعث شده این صنایع چندان به نیروهای متخصص نیازمند نباشند و نمی‌توان این ظرفیت‌های استان را نادیده گرفت؛ اما در نقطه مقابل این توانایی و ظرفیت یزد، استان در بحث آموزش و موفقیت‌ها در کنکور نیز در کشور سرآمد است به‌نحوی‌که در 27 سال اخیر رتبه اول قبولی در کنکور را داشته است.

باید در کنار توسعه صنایع و ظرفیت‌های استان به جنبه آمار بالای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یزد نیز توجه می‌شد و واحدهای فناوری و های‌تک را در یزد ایجاد می‌گردیده تا بستر اشتغال این افراد مهیا شود که متأسفانه در این زمینه کم‌کاری‌هایی صورت‌گرفته است.

یزد رسا: علت ایجاد فرهنگ پشت‌میزنشینی در بین جوانان یزدی چیست؟

محمودی: بالاترین سرانه آموزش در کشور سهم استان یزد است، سیستم آموزشی استان و همچنین فرهنگ خانواده‌ها که ارزش بسیار زیادی برای دریافت مدرک قائل هستند عاملی شده است که خروجی سیستم آموزش‌وپرورش استان تربیت افرادی باشد که متمایل به فرهنگ پشت‌میزنشینی دارند.

یک جوان به مدت حداقل 12 سال در خانه دوم خود که مدرسه است رشد می کند و آموزش می بیند و باید اینگونه باشد که در این 12سال زمینه های کاری آینده وی توسط مدرسه مهیا شده و توسط مدرسه مهارت های لازم به این دانش آموز منتقل شده باشد اما آیا در حال حاضر اینگونه است؟

نقش مشاوران تحصیلی و خانواده‌ها باید هدایت دانش‌آموز به سمت مهارت‌ها و استعدادهای وی باشد؛ اما به علت فشار ناشی از سیستم آموزشی و خانواده‌ها، دانش‌آموز در هنگام انتخاب رشته با فشار اطرافیان احساس می‌کند تنها راه موفقیت از رشته تجربی و ریاضی عبور می‌کند.

اسلامی: با تأیید نقش غیرقابل‌انکار سیستم آموزی در این زمینه می‌گوید، حتی نهادها و مجموعه‌هایی که وظیفه مهارت‌آموزی و ازبین‌بردن فرهنگ پشت‌میزنشینی را برعهده داشته‌اند به سمت مدرک‌گرایی گرایش پیدا کرده‌اند.

مجموعه‌هایی مانند فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها و مدارس کار و دانش نیز به‌مانند گذشته در زمینه مهارت‌آموزی فعال نیستند و رجوع افراد به این مراکز بیشتر باهدف دریافت مدرک صورت می‌گیرد و خروجی این مجموعه‌ها متناسب باهدف در نظر گرفته شده برای آنها نیست در این شرایط رسوخ یک فرهنگ پشت‌میزنشینی در بین جوانان نباید موضوعی عجیب باشد.

فلاحتی: جوانان باید در کنار تحصیل، مهارت‌های گوناگونی را کسب کنند؛ اما متأسفانه کلاس‌هایی در راستای مباحث علمی، تحصیلی و رشته‌های ورزشی مشغول می‌شوند که در زمینه شغلی کمکی به آن‌ها نمی‌کند.

درگذشته فرزندان تابستان‌ها و در اوقات فراغت در مغازه‌ها و صنوف مختلف کار می‌کردند و در واقع حرفه‌ای را یاد می‌گرفتند و این باعث می‌شد در کنار درس‌خواندن و مدرک گرفتن تخصص هم داشته و فنی هم باشند؛ اما نسل جدید این‌گونه نیستند.

حل مشکل فرهنگ پشت‌میزنشینی در گرو تغییر نگاه ریشه‌ای به موضوع مهارت‌آموزی و تغییر در فرهنگ کار و تلاش است در ضمن اینکه خانواده‌ها از سنین نوجوانی و حتی پایین‌تر برای حرفه‌آموزی فرزندان خود برنامه‌ریزی کنند و به‌جای صرف هزینه‌های زیاد برای کلاس‌هایی که در انتها کمکی به فرزندانشان نمی‌کند با نگاه واقع‌بینانه و به‌دوراز فرهنگی که امروز در جامعه وجود دارد فرزندان خود را به سمت مهارت‌آموزی سوق دهند.

یزد رسا: برای حل مشکل بیکاری فارغ‌التحصیلان چه اقداماتی باید انجام شود؟

فلاحتی: در کشورهای پیشرفته دانش‌آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت خود فارغ از مقطع و رشته تحصیلی خودکار می‌کنند؛ اما نسل جوان ما عمدتاً با این موضوع بیگانه است و ازاین‌رو شناختی از بازار کار ندارند و بعد از فارغ‌التحصیلی نیز در یافتن شغل با مشکل مواجه می‌شوند.

در اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان یزد مراجعه‌کنندگانی داریم که با دارابودن مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس مهندسی برق وقتی در مقابل یک تابلو برق قرار می‌گیرند کلیدهای آن را تشخیص نمی‌دهند، این فرد وقتی می‌خواهد وارد صنعت و بازار کار شود مطمئناً به دلیل نداشتن مهارت دچار مشکل می‌شود و جوابگوی کارفرمای خود نخواهد بود.

فراگیری یک مهارت به‌ویژه مهارتی که در راستای رشته تحصیلی باشد ضروری است؛ دانشجویان آموزش‌های تئوری را در دانشگاه‌ها فرامی‌گیرند؛ اما بهتر است در کنار آن مهارت‌های لازم فنی را نیز فراگیرند و مطمئن باشند مهارت در کنار مدرک راه‌گشا خواهد بود.

مطمئناً کسی که کار و حرفه خود را بلد باشد دیگر تضمینی برای یافتن شغل نمی‌خواهد چرا که کارفرما به دنبال فردی است که کاربلد باشد؛ اما مشکل الان جوانان ما نداشتن مهارت برای ورود به بازار کار است در نتیجه با پدیده شوم بیکاری جوانان مواجه هستیم.

اگر یک فرد ماهر در کنار مهارت خود اطاعات علمی نیز داشته باشد موفق‌تر خواهد بود؛ لوله‌کش بی‌سواد هم داریم؛ اما فردی که لیسانس تأسیسات دارد و مهارت لازم را نیز در کار خود داشته باشد مطمئناً در جامعه امروز در زمینه‌های شغلی، اجتماعی و فردی موفق‌تر خواهد بود.

محمودی: مدارس و خانواده‌ها باید تلاش کنند تا استعدادهای فرزندان این مرزوبوم را که جز مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های این کشور هستند را شناسایی و آنها را به سمت استعدادهایشان هدایت کنند.

مهم‌ترین وظیفه آموزش‌وپرورش باید پرورش و شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان باشد، متأسفانه برخی از افراد در حال تلاش هستند تا برخی از رتبه‌هایی که برای سالیان سال استان کسب می‌کند از بین نرود درصورتی‌که این رتبه‌ها کمترین فایده ممکن را برای استان در برداشته است.

اسلامی: متأسفانه فرهنگ‌های خوب و اثرگذاری که در نسل‌های قبل وجود داشته به‌مرور و به دلایل متعددی از بین رفته است و این شرایطی است که کشورهای پیشرفته در سال‌های اخیر برای بهبود فرهنگ کار در کشورهای خود به رسوم گذشته ایرانیان مراجعه و آنها را در کشور پیاده‌سازی کرده‌اند.

در سال‌های دور استادشاگردی در فرهنگ ایران وجود داشت که شاگرد می‌بایست تمام فعالیت‌های مغازه را به‌مانند نظافت و حمل بار و... را انجام دهد که همین موضوع باعث می‌شد که آینده این جوان برای انجام کارهای خاص در آینده آماده شود.

این فرهنگ و آداب در مدارس کشور ژاپن در حال پیاده‌سازی است و آنها متوجه شده‌اند که حفظ‌کردن اولویت اول یک دانش‌آموز نیست؛ بلکه آموزش اعتمادبه‌نفس و کسب مهارت‌آموزی برای خود دانش‌آموز و کشور اولویت دارد.

یزد رسا: جوانان و مسئولان چه اقداماتی انجام دهند؟

اسلامی: قوانین موجود موقعی که یک نفر استخدام می‌شود دیگر انگیزه لازم را برای فعالیت ندارد و می‌داند که تحت هر شرایطی 30 سال در این فعالیت مشغول خواهد بود و اخراج نخواهد شد که آیا واقعا هدف مسئولان از تنظیم قوانین استخدامی این موضوع بوده است و برای برطرف شدن آن فکری کرده اند؟

با قوانین فعلی فرهنگ تنبلی را در بین جوانان رواج می‌دهیم و همین عامل موضوعی می‌شود که جوانان خواهان حضور در مشاغل دولتی باشند.

در کشورهای پیشرفته دنیا یک نیرو استخدام دولت می‌شود و در طول 30 سال ممکن است سازمانها و بخشهای مختلف را تجربه کند، این موضوع باعث می شود یک فرد تجربه های جدید و مهارت های جدیدی را فرابگیرد و در عین حال سازمان نیز با نیروهای متعهد برخورد خواهد داشت و از بی انگیزگی نیروها نیز جلوگیری می شود.

محمودی: قدرت اقتصادی هر منطقه، شهر و کشوری به تولید آن بستگی دارد و در این شرایط که عرضه و تقاضای بازار کار یزد دارای مشکل است، جوانان بهترین اقدامی که می‌توانند در جهت پیشرفت خود و منطقه خود بردارند حرکت‌کردن در مسیر تولید است.

به‌عنوان یک اقتصاددان و استاد دانشگاه به جوانان یزدی توصیه می‌کنم به‌جای فعالیت‌هایی مانند دلالی و استخراج رمزارز و... که هیچ تضمینی برای موفقیت ندارد و هیچ دردی از جامعه و حتی خود شخص را درمان نمی‌کند به سمت تولید حرکت کنند تا در پیشرفت و آبادانی کشورشان سهمی ایفا کنند.

تمام مردم ایران اعم از پیر و جوان و زن و مرد در یک کشتی‌سوار هستیم و عبور این کشتی از طوفان‌ها موفقیت همه سرنشینان را به دنبال خواهد داشت.

همه مردم و به طور خاص جوانان باید به سمت فعالیت‌های مولد بروند؛ زیرا که حرکت در مسیرهای غیرمولد باعث بدتر شدن اوضاع فعلی کشور است و هیچ دردی را از جامعه و خانواده‌ها برطرف نمی‌کند.

فلاحتی: درگذشته فرزندان تابستان‌ها و در اوقات فراغت در مغازه‌ها و صنوف مختلف کار می‌کردند و در واقع حرفه‌ای را یاد می‌گرفتند و این باعث می‌شد در کنار درس‌خواندن و مدرک گرفتن تخصص هم داشته و فنی هم باشند؛ اما نسل جدید این‌گونه نیستند.

در کشورهای پیشرفته دانش‌آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت خود فارغ از مقطع و رشته تحصیلی خودکار می‌کنند؛ اما نسل جوان ما عمدتاً با این موضوع بیگانه است و ازاین‌رو شناختی از بازار کار ندارند و بعد از فارغ‌التحصیلی نیز در یافتن شغل با مشکل مواجه می‌شوند.

به نظر می‌رسد مسائل و مشکلات فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استان باید توسط خود این افراد و ارتقای مهارت‌هایشان بهبود پیدا کند هرچند دولت نیز باید به سمت ایجاد مشاغلی در سطح استان برود که متناسب با این افراد باشد.

انتهای خبر/