«یزد» گردشگری و سلامت را باهم باخته است؛
بیمارستانهای ورشکسته یزد به دنبال گردشگری سلامت
گردشگری سلامت موضوعی است که مسئولان یزدی هرچند مدت یکبار در مورد آن صحبت میکنند و از آیندهای روشن به واسطه رشد گردشگری سلامت میگویند اما هیچ صحبتی در مورد جایگاه یزد و اقداماتی که در این زمینه کردهاند به میان نمیآورند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزدرسا»، مقوله گردشگری سلامت بهعنوان یک فعالیت نوپا از سال 2 هزار میلادی بهطور خاص در جهان مورد توجه قرار گرفت و این در شرایطی است که این صنعت در کشورمان ایران و دیارمان یزد با فراهم آوردن زیرساختهای درمانی، گردشگری و ارتباطی میتواند منشاء اثرات خیر باشد.
البته یزد در حال حاضر به علت مزیتهای درمانی و ترجیح قیمت، میزبان هممیهنانمان از استانهای شرقی و جنوبی کشور است؛ اما باید ضمن ساماندهی بخش داخلی این نوع از گردشگری بر جذب گردشگران خارجی حوزه سلامت نیز اهتمام ورزید.
*یزد در سال 1405 میزبان 20 هزار گردشگر سلامت خواهد بود!
در برنامه تحول نظام سلامت استان یزد که برای سال 1402 تا 1405 تهیه شده به صراحت بیان شده است که « براساس آمار رسمی و غیررسمی، سالانه حدود 2 هزار نفر از اتباع خارجی برای رفع نیاز درمانی و سلامت و همچنین بازدید از جاذبههای گردشگری در استان حضور مییابند که در افق سال 1405 برای دستیابی سالانه به 20 هزار گردشگر خارجی حوزه سلامت در قالب 14 برنامه و 89 پروژه هدفگذاری انجام شده است»
این هدف گذاری کلان در شرایطی است که ماه های پایانی سال 1403 را می گذارنیم و براساس آمار و گزارشات موجود، استان یزد همچنان در این زمینه اقدام خاصی انجام نداده و به هیچ عنوان رتبه خوبی ندارد.
*شاخصهای گردشگری سلامت و جایگاه 23 یزد در سطح کشور
سازمان جهانی گردشگری، شاخصهایی را برای گردشگری سلامت وضع کرده است که این شاخصها عبارتاند از پزشکان، شهرت بیمارستانها، حسن شهرت مقصد و خدمات تسهیلات پزشکی و درمان که در بین این شاخصها، استان یزد در مواردی از جمله خدمات پزشکی و درمانی و همچنین تعداد و کیفیت پزشک وضعیت بسیار خوبی دارد، اما در سایر موارد مانند حسن شهرت مقصد، هزینه و تسهیلات و شهرت مراکز درمانی توانمندیها و مزیتهای استان بهخوبی معرفی نشدهاند.
استان یزد در زمینه محیط که با شاخصهای فرهنگی، زبانی، امن بودن برای سفر سنجیده شده است رتبه21 را دارا است و همچنین در زمینه مقصد گردشگری که با شاخصهای جذابیت مقصد گردشگری، محبوبیت مقصد گردشگری، کمیت جاذبهها، آب و هوا و... سنجیده شده رتبه 19 را دارا است.
همچنی برعکس صحبتهای برخی مسئولان استان یزد از لحاظ هزینههای گردشگری پزشکی که با شاخصهایی مانند هزینه کم برای سفر، هزینه کم اقامت، هزینه کم درمان، هزینه کم حمل و نقل سنجیده شده رتبه 25 را دارد.
در زمینه خدمات پزشکی و درمانی نیز یزد رتبه 9 را دارد که باعث شده برآیند رتبه یزد در زمینه گردشگری سلامت در سطح کشور 23 باشد که به هیچ عنوان مناسب استانی با ظرفیتهای بالای گردشگری یزد نیست.
*فرصتی ناب برای توسعه گردشگری سلامت در یزد؛ اما...
سید جلیل میرمحمدی میبدی نماینده مردم تفت و میبد در مجلس شورای اسلامی در مورد گردشگری سلامت با اشاره به رتبهبندی کشورها در گردشگری سلامت، گفت: رتبهبندی ایران حتی از کشورهایی نظیر مکزیک و گواتمالا نیز در رتبه پایینتری قرار دارد؛ بنابراین باید با بهبودبخشیدن شاخصهایی همچون هزینههای درمان، تسریع درمان، شانس موفقیت درمان و... در جهت بهترشدن جایگاه و سهم ایران در بین کشورهای آسیا قدمهای مؤثری برداشته شود.
عضو سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: تمام آنچه برای گردشگری سلامت نیاز است، در استان یزد وجود دارد؛ پیوند کبد، پیوند کلیه، پیوند مغز استخوان و... از جمله خدمات پزشکی هستند که یزد در آنها تجربه و تخصص بالایی دارد، همچنین در حوزه دندانپزشکی بالاترین درمانهای دندانپزشکی در استان به مراجعان ارائه میشود.
وی ادامه داد: علاوهبرآن در حوزههایی مانند ناباوری، ارتوپد، جراحی مغز و اعصاب و... نیز یزد همچنان قطب درمان کشور است و از پزشکان حاذق و مجرب و مراکز درمانی مجهز برخوردار است. ارزانترین خدمات پزشکی در یزد ارائه میشود.
*لزوم شکلگیری اراده جمعی برای حل مشکلات گردشگری سلامت یزد
میرمحمدی در ادامه سخنان خود در راستای رونق گردشگری سلامت در استان یزد اظهار کرد: چند پروژه ناتمام ساخت بیمارستان در مسیر یزد به تفت با پیشرفت 30 تا 35 درصد وجود دارد که نزدیک به 15 سال است روی زمین مانده است و این رکود در پیشرفت پروژهها میتواند با کمک بخش خصوصی انجام شود که قطعا کمککننده به وضع موجود گردگشری سلامت خواهد بود.
وی ادامه داد: در زمینه شرکتهای تسهیلگر گردشگری سلامت اداره کل میراثفرهنگی باید کمک کند تا این موضوع نیز حل شود و مورد بعدی نیز در حوزه وزارت خارجه است که متأسفانه یک شعبه درستوحسابی وزارت خارجه در استان وجود ندارد که از طریق آن موضوعاتی نظیر پاسپورت، ویزا و مراحل مختلفی که دارند حل شود.
میرمحمدی تصریح کرد: در سطح ملی تقریباً اقدامات لازم انجام شده است؛ اما در حوزه ترابری همچنان مشکلات فراوانی وجود دارد، پروازهای مستقیم از کشورهای دیگر به استان وجود ندارد و این موضوعی است که اگر طی سالهای آتی حل نشود در زمینه گردشگری سلامت نمیتوانیم موفقیت چشمگیری کسب کنیم.
*گردشگری سلامت، ظرفیتی مغفول مانده در یزد
میرمحمدی با بیان این موضوع که صنعت گردشگری سلامت برای مسئولان در اولویت قرار ندارد، گفت: اگر گردشگری سلامت در استان رونق بگیرد اولین کسانی که از آن استفاده میبرند، مردم خود استان هستند؛ چون در همین راستا طرح ارتقا کمی و کیفی سطح پزشکان استان، استانداردها و تجهیزات مراکز درمانی، خدمات هتلینگ بیمارستانی و ... باید در دستور کار قرار گیرد
به گفته وی عدم فعالبودن کارتبانکی بینالمللی باتوجهبه تحریمهای ظالمانه از مواردی است که سلامت گردشگری را دچار محدودیت کرده است و اگر صرفاً همین موضوع به یک شکلی در استان حل شود در زمانی کمتر از 6 ماه یزد از بقیه استانها پیشی خواهد گرفت.
*گردشگری سلامت، تماماً خیر مطلق؟!
محمد صالح جوکار نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد گردشگری سلامت در یزد گفت: واقعیت امر این است که استان یزد در حال حاضر نه در گردشگری موفق هست و نه در سلامت موفق هستیم.
وی ادامه داد: این که ما خواهان توسعه صنعت گردشگری بهعنوان یک صنعت پاک و بدون آلاینده در استان باشیم بهصورت کلی اتفاق خوب و ارزشمندی است و بایستی زیرساختهای آن فراهم شود، اما باید نگاههای جامع و عمیقتری به این موضوع داشته باشیم.
*ویزیت تا پاسی از شب در یزد
وی در ادامه ضمن تأیید مزایای این صنعت به بیان برخی معایب و معضلهای موجود در این زمینه نیز پرداخت و گفت: در حال حاضر ظرفیت اشغال تختهای ما اجازه نمیدهد که خود همشهریهایمان از آنها استفاده کنند و به عبارتی حراست از سهم جامعه بومی در مراکز درمانی بهدرستی انجام نگرفته است و زمینه نارضایتی شدید آنان از امکانات موجود در استان را فراهم آورده است.
جوکار تصریح کرد: نوبتدهیها برای پرتودرمانی اکنون 25 روز یکبار است، همچنین ما با كمبود دستگاه دياليز در استان مواجه هستيم، 40 درصد تختهای بیمارستانی در اشغال بیمارانی هستند که در حال حاضر از جنوب شرق به یزد آمدهاند.
*بیمارستانهای یزد ورشکسته هستند
وی ادامه داد: بیمارستانهای ما در آستانه ورشکستگی قرار دارند، نوبتدهی پزشکان متخصص سهماهه است، برخی از پزشکان حتی به دلیل ازدیاد بیمار تا ساعت دو بعد از نیمهشب هم بیمار ویزیت میکنند و این موضوعات نارضایتی مردم را برانگیخته است.
جوکار تصریح کرد: برای حل این قبیل مسائل لازم است که تجهیزات و امکانات ما بهروز و استانداردهای لازم بینالمللی را داشته باشند که با بهبود و ارتقای سطح فضای درمانی استان علاوه بر حل مشکلات مردم، بتوان گردشگر خارجی را نیز جذب کرد.
وی افزود: دو سال پیش علیرغم بالابودن ضریب تخت نسبت به سرانه استان فارس بااینوجود کلنگ یک بیمارستان هزار تخته در این استان زده شد؛ اما استان ما با محدودیتهایی مواجه است که ابتدا باید این مسائل رفعورجوع شوند.
جوکار در ادامه با اشاره به برخی اقداماتی که باید در حوزه درمانی در استان انجام شود تصریح کرد: هزینههای درمان باید نسبت به سایر استانها قابلقبول باشد که بتوانیم جذب گردشگر داشته باشیم، تجهیزات پزشکی باید بهروز باشند، در حوزه ترابری خطوط ریلی و هوایی باید توسعه یابند، و از همه مهمتر ساماندهی وضعیت آشفته اسکان بیماران و همراهان آنها ضروری است.
*گردشگری سلامت، بحران یا فرصت؟
در سالهای اخیر، در پی تلاشهای گسترده برای برند کردن استان یزد بهعنوان یکی از مقاصد گردشگری سلامت، معضلات و مشکلات متعددی برای ساکنان این منطقه به وجود آمده است.
اگرچه هدف از این اقدام جذب گردشگران و رونق اقتصادی است، اما با افزایش تعداد بیماران نیازمند به درمانهای تخصصی و حضور آنها در برخی شهرها و استانها از جمله یزد، مسئله اسکان همراهان بیماران به یک چالش جدی تبدیل شده است و این افراد معمولاً برای همراهی و حمایت از بیماران خود به شهرهای دیگر سفر میکنند و وضعیت اسکان آنها بهشدت آشفته و نامناسب است.
بسیاری از این همراهان به دلیل نبود امکانات کافی، مجبورند در مکانهای غیر مناسب و با شرایط نامطلوب زندگی کنند و این موضوع نهتنها بر روی سلامت روانی و جسمی آنها تأثیر میگذارد، بلکه میتواند تبعات فرهنگی و اجتماعی برای شهر و استان مقصد نیز به همراه داشته باشد.
از یک سو، فشار بر روی منابع محلی مانند هتلها، مهمانپذیریها و حتی مراکز عمومی افزایش مییابد و این مسئله میتواند منجر به افزایش قیمتها و کاهش کیفیت خدمات برای ساکنان محلی شود.
از سوی دیگر، حضور تعداد زیاد همراهان بیماران ممکن است باعث تغییرات فرهنگی در جامعه میزبان شود، زیرا این افراد با فرهنگها و آداب و رسوم مختلفی وارد این شهرها میشوند. علاوه بر این، افزایش قیمتها در بخشهای مختلف از جمله مسکن و خدمات عمومی، زندگی روزمره مردم را تحتتأثیر قرار داده و نارضایتیهایی را در بین ساکنان ایجاد کرده است. برای کاهش این مشکلات، نیاز به برنامهریزی مناسب و همکاری بین نهادهای دولتی، سازمانهای غیردولتی و مراکز درمانی احساس میشود و باید نگاهی همهجانبه به این موضوع داشت.
محمدرضا صباغیان نماینده حوزه انتخابیه مهریز، بافق، بهاباد، ابرکوه و خاتم در مجلس در مورد گردشگری سلامت و معضلات و مشکلات آن به همین موارد اشاره و به مفهوم عدالت و توزیع عادلانه خدمات و امکانات درمانی در سطح استان نکاتی را مطرح و گفت: درگذشته، تأسیس و استقرار یک صنعت در استان ما افتخار بزرگی به شمار میرفت و بهعنوان یکی از موتورهای محرک اقتصادی منطقه شناخته میشد؛ اما امروز برخی از این صنعتها به دو مصیبت بزرگ برای استان تبدیل شده است. نخست، مهاجرت گسترده و دوم، آلودگیهای ناشی از فعالیتهای صنعتی که بهسلامت محیطزیست و ساکنان آسیبهای جدی وارد کرده است.
وی عدالت را از مهمترین شاخصه و پیشنیاز حرکت بهسوی ریلگذاری توسعه یک صنعت جدید برشمرد و گفت: اگر میخواهید گردشگری سلامت در استان پایهگذاری شود باید یک پیوست عدالت برای آن در نظر گرفته شود چرا که بدون درنظرگرفتن عدالت امکان ندارد که بتوان به نتیجه دلخواه و مطلوب دست پیدا کرد.
آیا مسئولان به تأثیرات چندجانبه گردشگری سلامت بر استان توجه دارند یا تنها با نگاهی صرفاً اقتصادی و بدون درنظرگرفتن ابعاد فرهنگی و اجتماعی، در پی بهرهبرداری از این پدیده هستند؟ آیا این صنعت میتواند آوردهای مثبت برای مردم و استان به همراه داشته باشد؟!