*سهم فارغ‌التحصیلان از اشتغال استان چه میزان است؟

یکی از اولین موضوعات مهم در زمینه اشتغال استان که سال‌هاست مردمان دارالعباده با آن درگیر هستند، درصد بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است به‌نحوی‌که به اذعان معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری یزد در حال حاضر بیش از 24 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی در استان یزد بیکار هستند که علت این موضوع نیز بارها و در گزارش‌های متعدد به آن پرداخته شده است.

 این موضوع در حال حاضر تبدیل به یکی از مطالبات تمام قشرها و حتی ائمه جمعه شده به‌نحوی‌که آیت‌الله سید محمدکاظم مدرسی امام‌جمعه بخش مرکزی یزد از تریبون نمازجمعه 3 آذر از مسئولان استان صریحا و شفاف درخواست کرد که مشکل اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی استان را با به کارگیری این افراد در شرکت های دانش بنیان مهیا کنند زیرا این موضوع یکی از مطالبات مردم است.

اینکه یکی از مهم‌ترین چالش‌های اشتغال استان، فارغ‌التحصیلان است را حتی خود مدیران ارشد استان تأیید می‌کنند به‌نحوی‌که شاه‌حسینی، معاون هماهنگی اقتصادی استان اظهار کرد: اولویت اول استان یزد، اشتغال فارغ‌التحصیلان بومی است که به‌تناسب رشته‌هایی که فارغ‌التحصیل شده‌اند در استان جویای کار هستند.

اما علی‌رغم اینکه تمام مسئولان اذعان دارند که یکی از مهم‌ترین چالش‌های اشتغال استان، در زمینه فارغ‌التحصیلان است؛ اما سهم اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در استان یزد به‌هیچ‌عنوان قابل‌قبول نیست.

در سال 1402 تنها 4 هزار و42 نفر با مدرک لیسانس و بالاتردر سطح استان مشغول به کار شدند و همچنین تنها 705 نفر با مدرک فوق دیپلم برایشان شغل ایجاد شده که با این شرایط مجموع اشتغال ایجاد شده برای افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از اشتغال استان تنها 18 درصد از تعهد اشتغال استان بوده است که به نظر می رسدبا توجه به اینکه مشکل اشتغال فارغ التحصیلان اولویت استان است درصد مناسبی نباشد.

نکته مهم‌تر اینکه این عدد نسبت به سال 1401 نیزتغییر چندانی نداشته است به نحوی که استان یزد براساس سامانه رصد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در سال 1401 متعهد بوده است که6 هزار و 338 نفر شغل برای فارغ التحصیلان یزدی ایجاد کند ولی تنها توانست 3 هزار و185 نفر شغل برای فارغ اتحصیلان ایجاد کرد که این عدد با سال 1402 تفاوت چندانی ندارد و نشان از ان دارد که مسئولان استان در این زمینه نیز موفقت چندانی نداشته اند.

*مشکل اشتغال بانوان یزدی همچنان پابرجاست

یکی دیگر از چالش‌های اشتغال استان یزد در زمینه اشتغال بانوان است که به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین اولویت‌های مسئولان توجه به این  موضوع باید باشد؛ زیرا که با مهیاکردن شرایطی که بانوان بتوانند در شغل‌های متناسب با خود مشغول به فعالیت شوند، چرخه اقتصاد استان از صنعتی‌شدن مطلق خارج و زمینه اشتغال بانوان نیز فراهم می‌شود، برخی از شغل‌هایی که متناسب با بانوان است می‌تواند در زمینه‌های مشاغل خانگی، صنایع‌دستی، دانش‌بنیان و... باشد.

در سال 1402، استان یزد بر اساس سامانه رصد وزارت تعاون توانسته است برای 9 هزار و 992 نفر از بانوان یزد ایجاد اشتغال کند که براساس اشتغال ایجاد شده استان در این سال، حدود 36 درصد اشتغال سالیانه یزد سهم بانوان بوده است، اما متاسفانه موضوع مهمی که در این زمینه وجود دارد کاهش سهم اشتغال بانوان در سال 1402 نسبت به سال 1401 است به نحوی که در سال 1401 سهم اشتغال استان یزد برای بانوان 39 درصد بوده است که نسبت به سال گذشته این عدد 3 درصد کاهش یافته است.

هرچند ثابت نگه‌داشتن سهم بیش از یک‌سومی بانوان از اشتغال استان بسیار خوب و قابل‌تقدیر است؛ اما انتظار بود با اقداماتی که مرتب مسئولان استان در رسانه‌ها اعلام می‌کنند این سهم در سال گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته باشد که متأسفانه این‌گونه نبوده است.

*اشتغال نیروهای غیربومی در سال 1402 افزایش یافت

یکی دیگر از چالش‌های استان یزد مهاجرت بسیار بالای نیروهای استان‌های دیگر به یزد است که باعث شده تعداد نیروهای غیربومی در یزد در سال‌های اخیر افزایش قابل‌توجهی داشته باشد به‌نحوی‌که حدود 40 درصد از بیمه شدگان استان را نیروهای غیر بومی تشکیل می دهند.

در سال 1402 سهم نیروهای غیر بومی از اشتغال استان 18 درصد بوده است که این عدد در سال 1401  برای اشتغال نیروهای غیر بومی 19 درصد بود که هر چند از لحاظ درصد این عدد در سال 1402 با کاهش روبه رو بوده است اما به لحاظ نفرات با افزایش روبه رو بوده به نحوی که در سال 1401 تعداد 4 هزار و146 نفر و در سال 1402 تعداد 4 هزار و 914 نفر از نیروهای غیر بومی در استان یزد مشغول به فعالیت شده اند.

در این زمینه نیز علی‌رغم اینکه ثابت نگه‌داشتن تقریبی عدد بسیار قابل‌تقدیر است؛ اما انتظار بود که مسئولان بهتر از این عمل کنند.

* 5 هزار شغل ایجاد توسط استان مورد تائید وزارت تعاون نیست

فارغ از جنس اشتغال ایجاد شده در استان یزد، موضوعی که قابل‌تأمل است اینکه این شغل‌های ایجاد شده در چه رسته‌هایی و چگونه بوده است؟

در سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان یزد در نشستی عمومی که با حضور خبرنگاران برگزار شد صراحتاً وزیر تعاون بر روی این موضوع دست گذاشته و تأکید کرد که میزان صحت سنجی اشتغال استان یزد مناسب نیست و از مسئولان مربوطه خواست که این مشکل را برطرف کنند.

موضوع ازاین‌قرار است که استان‌ها، بر اساس تعهد و برنامه‌ریزی خود شغل‌هایی را ایجاد و در سامانه مربوطه عدد این شغل‌های ایجاد شده را ثبت می‌کنند؛ اما در مرحله بعد بازرسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌صورت تصادفی با تعدادی از این افراد که برای آنها شغل ایجاد شده تماس گرفته و از خود این افراد پیگیر می‌شوند که آیا اطلاعات وارد شده توسط استان در سامانه رصد را تأیید می‌کنند یا خیر؟

که در این زمینه  بازرسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از 27 هزار و 264 شغل ایجاد شده توسط استان یزد که در سامانه ثبت شده تنها 22 هزار و 872 شغل را تأیید کرده است و این یعنی حدود 5 هزار شغلی که مدیران استان مدعی هستند در سال 1402 ایجاد کرده‌اند را وزارت تعاون قبول ندارد.

هرچند استان یزد در زمینه صحت سنجی اطلاعات وارد شده در سامانه رصد توانسته است عدد 95.36 درصدی را کسب کند که از متوسط کشور که91.94 است بالاتر است اما با توجه به تاکید مقام وزارت تعاون در این زمینه مسئولان استان باید روی این موضوع تمرکز بیشتری داشته باشند که این موضوع در شان استان یزد نیست.

در مجموع به نظر می‌رسد باتوجه‌به اینکه سهم فارغ‌التحصیلان از اشتغال استان با کاهش روبه‌رو بوده و سهم بانوان و نیروهای غیربومی نیز تقریباً ثابت بوده، می‌توان نتیجه گرفت که مشکل اشتغال استان همچنان پابرجاست و در بر همان پاشنه قدیمی می‌چرخد و اتفاق خاص، قابل‌توجهی در زمینه اشتغال استان رخ نداده است.