مدیرعامل سابق آب منطقه‌ای یزد با تأکید بر این که گلخانه‌ها نباید در شعاع 250 متری اطراف چاه‌ها که محدوده حریم کیفی چاه‌های آب شرب است ایجاد شوند، تصریح می‌کند: متأسفانه رعایت نشدن این مهم و صدور مجوز ایجاد گلخانه‌ها بدون استعلام از آب منطقه‌ای در سال‌های گذشته، استان را با مشکلات و تهدید کیفی و کمی منابع آب زیرزمینی مواجه کرده است.

*توسعه گلخانه‌ها سیاست بلندمدت استان یزد است

محمدمهدی شطرنجی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «یزدرسا» با اشاره به اینکه توسعه گلخانه‌ها در استان یزد در سه دهه گذشته با سطحی معادل ۵۰۰ مترمربع آغاز شد، اظهار کرد: با عنایت به اینکه به‌موازات توسعه کشت، به تکمیل بخشی از زنجیره تولید در استان نیز توجه شده، این صنعت کشاورزی در استان، موجب رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال چشمگیری شده است.

وی افزود: در سال زراعی ۱۴۰۲ مجموع سطوح گلخانه‌ای استان یزد ۲ هزار و ۱۷۸ هکتار بوده که شامل گلخانه‌های سبزی و صیفی، گل و گیاهان زینتی، گلخانه‌های تولید نشاء و سایر محصولات گلخانه‌ای و با سرمایه‌گذاری وسیع بخش خصوصی، معادل ۳۵ همت است.

وی بیان کرد: این بخش با ایجاد اشتغال ۱۵ هزار و ۲۴۶ نفر به‌طور مستقیم  و ۶ هزار و ۵۰۰ نفر به‌طور غیرمستقیم سهم بالایی در ایجاد اشتغال دارد. 

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان یزد عنوان کرد: با توجه‌ به اینکه تولید محصولات گلخانه‌ای طی سال‌های اخیر به‌دلیل استفاده بهتر از آب در مناطقی با تبخیر شدید و بارندگی کم که دارای بحران آب هستند از جمله استان یزد و حتی به دلیل استفاده صحیح و علمی از نهاده‌های دیگری که در امر تولید دخیل هستند و به شکل فزاینده‌ای در حال افزایش است، پروژه‌های یزد بهره‌ور باهدف بهره‌وری مصرف سایر حامل‌های انرژی و استفاده بهتر از عوامل تولید برنامه‌ریزی شد.

شطرنجی تأکید کرد: باتوجه‌به وضعیت اقلیمی و شرایط نامساعد طبیعی، افزایش شوری آب‌وخاک، توسعه گلخانه‌ها در شهرستان‌های یزد و اشکذر و زارچ، میبد و اردکان در چاه‌هایی که شوری بالای ۲ هزار دارند، برنامه‌ریزی بلندمدت سازمان جهاد کشاورزی برای توسعه گلخانه‌ها در شهرستان‌های خاتم، ابرکوه و مروست است. 

وی افزود: در راستای تحقق شعار سال و باتوجه‌به امکان افزایش بهره‌وری در گلخانه‌ها و محیط‌های کنترل‌شده، استفاده بهینه از عوامل تولید، ارزآوری و ایجاد ارزش ناخالص ملی در تولید محصولات کشاورزی، سرمایه‌گذاری در بخش تولیدات گلخانه‌ای با تأکید بر توسعه مدیریت بازرگانی و صادرات و نیز تکمیل زنجیره‌های ارزش‌افزوده مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی خواهد بود.

علی‌رغم اینکه حرکت صنعت کشاورزی دنیا به‌سوی گسترش گلخانه‌ها در مقیاس‌های بزرگ و تولید محصولات کشاورزی و در نهایت صادرات آن به سایر کشورها است، تعدادی از کارشناسان در استان یزد گسترش گلخانه‌ها را امر نادرستی می‌دانند و مهم‌ترین علت آنان نیز موقعیت جغرافیایی و مسئله آب در استان یزد است.

*اصلاح گلخانه‌ها در یزد کارآمدتر است یا افزودن گلخانه‌ها؟!

توسعه گلخانه‌ها در شرایطی از سوی مسئولان جهاد کشاورزی استان به‌عنوان یک سیاست بلندمدت ذکر می‌شود که برخی کارشناسان بخش کشاورزی مخالف این سیاست بوده و به آن ایراداتی وارد می‌دانند.

مراد مرتاض، فعال بخش کشاورزی در گفت‌وگویی پیرامون مشکلات کمبود آب در استان، اظهار کرد: کمبود آب، مشکل اصلی بخش کشاورزی است و ایجاد گلخانه‌های جدید، فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد می‌آورد، توسعه گلخانه‌ها توجیه ندارد، در مقابل، اصلاح و بهسازی گلخانه‌ها مفیدتر از اضافه‌شدن سطح است، در خصوص آبی که قرار است به یزد منتقل شود، باید از نظر اقتصادی بررسی کرد که آیا به‌صرفه است در گلخانه‌ها مورداستفاده قرار بگیرد یا خیر.

اما فراتر از توسعه یا حفظ گلخانه‌های موجود استان نباید از یک موضوع غافل شد که با توجه‌ به گسترش بازار محصولات گلخانه‌ای قاعدتاً گلخانه‌های فعلی نمی‌توانند پاسخگوی نیاز باشند و همین موضوع باعث می‌شود تا استان یزد در این زمینه از سایر استان‌ها همچون اصفهان عقب بماند؛ رقابت در عرصه تولیدات محصولات گلخانه‌ای باکیفیت آن‌قدر بالا است که با اما و اگر نمی‌توان راه به جایی برد.

یکی از راه‌حل‌هایی که برای حل این مسئله در نظر گرفته شد، استفاده از آب انتقالی به یزد بود؛ اما خود این امر نیز مسائل دیگری را در پی داشت که باعث می‌شد مجدداً به دنبال چاره‌اندیشی بود.

*  عدم حمایت از گلخانه‌های موجود چالش‌ جدی گلخانه‌دارهای یزدی

محمدحسین پوررضا، گلخانه‌دار و صادرکننده محصولات کشاورزی استان، نیز به مسئله هزینه‌های بالای آب انتقالی اشاره کرد و گفت: آب انتقالی قرار بود درصدی از آن در کشاورزی صنعتی استفاده شود؛ اما واقعیت این است که با توجه‌ به هزینه این آب، برای گلخانه‌دار صرفه اقتصادی ندارد و با توجه‌ به شرایط یزد کشت هیدروپونیک به‌صرفه‌تر بوده؛ اما به سرمایه بالایی نیاز دارد و بخش خصوصی بدون حمایت دولت نمی‌تواند از پس هزینه‌های راه‌اندازی آن برآید.

وی ادامه داد: در حال حاضر ۳ هزار و ۳۰۰ هکتار گلخانه در یزد داریم؛ ولی تقریباً هزار و ۵۰۰ هکتار مستهلک شده، از استان‌های دیگر عقب‌افتاده‌ایم و دلیل اصلی این موضوع، ضعف مدیریتی ماست، برای توسعه گلخانه‌ها، آب کافی در استان نداریم؛ ولی حمایتی از گلخانه‌های موجود نیست، به‌جای توسعه گلخانه‌ها باید موارد موجود را بهبود بخشید.

استان یزد با اقلیم و منابع طبیعی که در دل خود دارد، نمی‌تواند در تولید گیاهان پر آب‌خواه موفق عمل کند، چرا که منطقی نیست با وجود مشکلات آبی در استان سطح زیر کشت وسیعی را به کاشت محصولاتی همچون هندوانه اختصاص داد، اما استفاده از ظرفیت استان برای تولید محصولات گلخانه‌ای، بهبود گلخانه‌های موجود و به‌روز کردن آن‌ها و در نهایت ایجاد گلخانه‌های جدید و مدرن می‌تواند به استان کمک کند تا در زمینه کشاورزی نیز علاوه بر خودکفایی، به صادرات محصولات گلخانه‌ای به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با بسته‌بندی حرفه‌ای نیز ورود پیدا کند.

انتهای خبر/