به گزارش یزدرسا؛ براساس تحقیقات شورای عالی انقلاب فرهنگی و آمار رسمی وزارت بهداشت از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۴ در کشور افزایش موالید در حال رخ دادن بوده است؛ اما پس از سال ۱۳۹۴ به علت خالی‌شدن توان درونی جمعیت تعداد تولد‌ها با شیب تقریباً تندی شروع به کاهش کرده است. در سال ۱۳۶۵ حدود ۱۰٫۵ میلیون زن ایرانی در سن باروری دو میلیون زاد و ولد اما در سال ۱۳۹۵ حدود ۲۲٫۵ میلیون زن در سن باروری فقط ۱٫۵ میلیون زاد و ولد داشته‌اند.

تعداد موالید در ۶ ماهه اول سال ۹۸ نسبت به ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۷ با ۱۳ درصد کاهش مواجه بوده که کاهش بیش از ۹۲ هزار تولدی را به همراه داشته است. در سال ۱۳۹۸ نرخ زاد و ولد با ۱۴٫۵ تولد به ازای هر هزار نفر جمعیت به کمترین حد خود در طی ۵۰ سال گذشته رسید و نرخ رشد جمعیت ایران برای نخستین بار در تاریخ کشورمان در این سال به کمتر از یک درصد کاهش یافت.

به هر روی بحران کاهش جمعیت در کشور ایران که از دهه ۷۰ و ۸۰ به صورت بی‌سر و صدا آغاز شد، در دهه ۹۰ با کاهش شدید رشد جمعیت و رسیدن آن به زیر یک درصد فریاد همه‌ اندیشمندان و دلسوزانی که ایران عزیز را کشوری جوان و مقتدر می‌پسندند، بلند کرد.

فریادی که اگر در یکی دو دهه اول قرن ۱۵ هجری شمسی توسط همه مسئولان و مردم جدی گرفته نشود، در فاصله نه چندان دوری کشور را در آستانه سیر نزولی جمعیت قرار خواهد داد و این یعنی حرکت به سمت ایرانی پیر و ضعیف! باید بدانیم که اگر دیر کنیم، ممکن است هیچ راهی برای جبران باقی نماند!

باتوجه به مسأله بحران جمعیت و آمار روزانه سقط عمدی جنین‌های سالم و در راستای جلوگیری از این عمل قبیح، مرکزی به نام مرکز مردمی نفس تأسیس شد تا بتواند در راستای کاهش سقط جنین و کمک به مسأله بحران جمعیتی قدم برداشته باشد.

برای اطلاع از اقدامات این مؤسسه مصاحبه‌ای با محمد احسانی، مدیرعامل مرکز مشاوره و مردمی نفس استان یزد داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

*یزدرسا: لطفاً در رابطه با مجموعه نفس توضیح دهید که چه زمانی، چرا و با چه هدفی این مرکز تشکیل شد؟
احسانی: برخی مواقع والدین به دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تصمیم به سقط جنین می‌گیرند؛ این دلایل می‌تواند هزینه مراقبت‌های بارداری، هزینه دوران شیرخوارگی، اضافه‌هزینه جاری خانوار، مغایرت با اشتغال مادر، نگرانی از مخارج آینده کودک و یا دلایلی چون فرزند دوران عقد، فاصله کم بین دو فرزند، قبح اجتماعی فرزند سوم، قبح اجتماعی بارداری در سن زیر ۲۰ سال یا بالای ۴۰ سال، فرهنگ فردگرایی و رفاه‌طلبی، احساس عدم بلوغ فکری و جسمی، عدم توکل و عدم اعتماد به نفس کافی و ترس از آینده، عدم آگاهی از عواقب اخروی سقط جنین و وضعیت نابه سامان زوجین باشد.

بنا به تحقیقاتی که صورت گرفته است به صورت تقریبی روزانه ۲۰ فرزند سالم توسط والدین در استان یزد سقط می‌شود که این آمار را برای دارالعباده فاجعه می‌دانیم.

مرکز مردمی نفس (نجات فرزندان سقط) در گروه سلامت، بهداشت و محیط‌زیست سازمان بسیج جامعه پزشکی سپاه الغدیر استان یزد و دبیرخانه شهید مدرس با دغدغه جمعی از فعالان جمعیتی دارای تحصیلات تخصصی علوم پزشکی پیرامون مقابله با سقط جنین و جلوگیری از سقط فرزندان سالم توسط والدین شکل گرفت. پس از یک دوره مطالعاتی و اقدام تجربی با حمایت سپاه الغدیر، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی و همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی در سال ۱۴۰۱ شروع به کار کرد.

پیش‌بینی شد، در صورت اجرای کامل و موفق برنامه‌های مرکز نفس سالانه حدود ۱۰ تا ۵۰ درصد از سقط فرزندان سالم پیشگیری شود؛ این یعنی پیشگیری از سقط ۷۳۰ تا ۳ هزار و ۶۰ فرزند در سال.

*یزدرسا: نحوه شناسایی افراد مورد هدف مرکز نفس به چه شکل است؟
احسانی: شناسایی افراد به طرق مختلف صورت می‌گیرد؛ در حال حاضر تمام مراکز بهداشتی کشور قسمت مشاوره ازدواج و باروری دارند و مراکز بهداشتی وضعیت بارداری مراجعین را بررسی می‌کنند؛ اطلاعات افرادی که باردار هستند در سامانه ملی باروری سالم ثبت و وضعیت مادر پیگیری می‌شود؛ اگر در طی روند این پیگیری‌ها، مراقبین سلامت پی ببرند که احتمال دارد یک زوج اقدام به سقط جنین کنند؛ به آن‌ها مشاوره ارائه می‌شود. همچنین مرکز تماس و ارتباطات مردمی، ارتباط فعال و شبکه‌سازی ماما‌ها و متخصصین زنان، ارتباط فعال و شبکه‌سازی مراکز بهداشت، ارتباط فعال و شبکه‌سازی داروخانه‌ها از جمله این راه‌ها است. همچنین ارتباط فعال و شبکه‌سازی مراجع مشورتی احتمالی از جمله پزشکان مراکز طب سنتی و دارو‌های گیاهی و... یکی دیگر از راه‌های شناسایی افراد موردهدف مرکز نفس است.

*یزدرسا: بعد از شناسایی افراد این مرکز چه اقدامی در حمایت از آن‌ها انجام می‌دهد؟
احسانی: هدف از راه‌اندازی این مرکز، حرکت در مسیر مهم شرعی، دینی واخلاقی و کار همه‌جانبه برای جلوگیری از سقط فرزندان سالم توسط والدین است، بنا بری این مرکز نفس وظیفه خود می‌داند که افراد شناسایی شده را تا حد توان مورد حمایت قرار دهد.

یکی از ساده‌ترین راه‌های افزایش جمعیت، کمک به مادرانی است که به دلیل مشکلات اقتصادی و تفکر‌های اشتباه عرفی، فرهنگی و آگاه نبودن به مسائل شرعی نسبت به سقط جنین خود اقدام می‌کنند.

این افراد بسته به حمایتی که نیاز دارند، مورد حمایت مراقبتی، معیشتی و مشاوره قرار می‌گیرند؛ حمایت‌هایی از قبیل: مراقبت‌های بارداری و زایمان، مراقبت طفل تا پایان دو سالگی، اعطای بسته‌های معیشتی جهت خانواده‌های کم‌بضاعت، حمایت مالی مستمر برای خانواده‌های کم‌بضاعت از طریق مشارکت‌های مردمی، مشاوره روانشناسی خانواده، زناشویی فردی، مشاوره دینی، شبکه‌سازی گسترده از نیرو‌های تخصصی جهت خدمات جهادی همچون ویزیت تخصصی پاراکلینیک انجام می‌گیرد.

مشاوره پیشگیری از سقط جنین توسط ۳۰ مشاور مجرب به‌صورت هم‌زمان از طریق تلفن گویای مرکز نفس استان یزد انجام می‌گیرد.

*یزدرسا: در رابطه با عملکرد و دستاورد‌هایی که تاکنون داشته‌اید، بفرمایید.
احسانی: این مرکز به عنوان اولین و تنها مرکز تخصصی مقابله با سقط جنین تحت حمایت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی و سازمان بسیج جامعه پزشکی سپاه الغدیر استان یزد کسب مجوز کرده و فعالیت خود را با سه رویکرد فرهنگسازی، شناسایی و اقدامات حمایتی شروع کرد. در سال ۱۴۰۲ رتبه اول در رویداد حسنه ماندگار و جایزه ملی جمعیت را کسب کرده است.

کسب رتبه برتر در دبیرخانه شهید مدرس در راستای جمعیت و فرزندآوری به لحاظ ضرورت و ماموریت، محتوا، روش، گستردگی شبکه مردمی و اثرگذاری از جمله موفقیت‌های مرکز نفس است.

فرهنگ‌سازی یکی از بخش‌های فعالیت مرکز نفس است. در این زمینه تاکنون ده‌ها جلسه آموزشی و توجیهی در فرهنگ‌سرا‌ها و پایگاه‌های بسیج سطح شهر، مراکز روانشناسی، مساجد، هیأت‌ها و حسینیه‌ها در خصوص حفظ فرزند سالم برگزار شده است. تولیدات صداوسیما، تولیدات فضای‌مجازی، گفتمان‌سازی بین خواص تأثیرگذار، گفتمان‌سازی در مبادی ورودی ماما‌ها، متخصصان زنان، داروخانه‌ها، مراکز عرضه گیاهان دارویی طب سنتی و اسلامی، بیلبورد‌های شهری، پمفلت‌های آموزشی، پوستر‌های تبلیغاتی، تخصیص جوایز ویژه تولیدات رسانه‌ای مرتبط با جمعیت در جشنواره‌های فرهنگی هنری مختلف، شبکه‌سازی نیرو‌های تخصصی رسانه‌ای جهت ایجاد تولیدات سمعی بصری از جمله اقدامات در راستای فرهنگ‌سازی جلوگیری از سقط جنین بوده است.

پشتیبانی و حمایت از ۱۹۳ نفر از مادرانی که تصمیم به سقط جنین داشتند و درحال حاضر از این عمل منصرف شده‌اند. به دنیا آمدن۴۵ فرزند از مادرانی که از تصمیم سقط منصرف شده و تحت حمایت مرکز مردمی نفس قرار دارند. جذب ۸۳ نفر تحت عنوان «ناجی افتخاری» از پزشکان و ماما‌های آموزش‌دیده در کارگاه‌های مختلف تاکنون، جذب وسازماندهی خیرین در زمینه جمعیت و فرزندآوری، رویکرد اقناعی نسبت به پزشکان و کادر شبکه بهداشت در راستای اجرای منسجم طرح نفس از جمله اقدامات مرکز نفس در استان یزد است.

فعالیت این مرکز منحصر به یزد نبوده و بعد از آموزش مسئولان شهرستانی اقدام به راه‌اندازی شعب خود در سایر شهرستان‌های استان‌ها کرده‌ایم؛ هم‌اکنون مراکز «نفس» در ۱۱ شهرستان استان فعال هستند.
انتهای پیام/