*** یزدرسا: در رابطه با جهش تولید و راه‌های تحقق آن توضیح دهید.

*** دهقانی اشکذری: کلاً واژه جهش به معنای یک‌شبه راه صدساله را طی کردن است؛ جهش تولید با رشد تولید فرق دارد؛ وقتی مغازه با تولیدی داریم، طبیعتاً با گذشت یک سال، به خاطر تورم، حجم تولید، افزایش کارمند رشد می‌کنیم؛ اما جهش مانند اینکه می‌گوییم در مدرسه به‌صورت جهشی، تحصیل کرده است، رهبر انقلاب معتقد هستند که در عرصه تولید نیز نیازمند جهش هستیم.

تحقق جهش تولید مستلزم آن است که رشد غیرعادی داشته باشد؛ در رابطه با شیوه‌های جهش تولید دو انتخاب داریم؛ یکی آن‌که کسب‌وکارهای جدید و مشاغل نو ایجاد کنیم و دیگری آنکه ظرفیت تولید فعلی را با بهره‌وری و نوآوری افزایش دهیم.

در ایجاد ظرفیت جدی و راه‌اندازی کسب‌و‌کار، مقیاس محل کار اهمیت دارد؛ ایجاد کسب‌وکار کوچک در ایجاد جهش تولید مؤثر است.

خط کاشی که راه‌اندازی شود، ۷۲۰ کارگر می‌خواهد که از این تعداد حدود ۱۵ نفر مهندس و متخصص هستند. خب، چقدر پول داشته باشیم که چندین خط تولید راه بیاندازیم و درنهایت ۷۰۰ نفر مشغول به کار شوند؛ اما ما می‌توانیم در بسیاری از موضوعات صنایع پایین‌دستی، چون کشاورزی، نساجی و صنایع‌دستی را با رویکرد جهش تولید در نظر بگیریم و با راه‌اندازی کسب‌وکار جدید در این صنایع فردی در یزد می‌شناسم که با ۵۰ میلیون تومان دستگاه تولید پارچه خریده و در یک اتاق ۱۲ متری مشغول به کار است. البته دستگاه‌های ماشینی بالای یک میلیارد هزینه لازم دارد؛ اما می‌توان با هزینه پایین کسب‌وکاری راه‌اندازی کرد و با توسعه تدریجی کسب‌وکار خود را بزرگ کنیم.

ضرورت دارد جهش در کسب‌وکارهای مختلف، در کارخانه‌ها؛ حتی در خانه‌ها انجام شود؛ اگر امروز ۱۰۰ واحد تولیدی داریم و بخواهیم جهش تولید داشته باشیم، باید به میزان حداقل ۵۰ درصد افزایش تعداد داشته باشیم. وقتی این تعداد بالا تحقق یابد، یعنی به‌صورت جهشی رشد داشته‌ایم.


شکوفه‌های درخت اقتصاد، کسب‌وکار جدید است. اگر کسب‌وکار جدید ایجاد نشود، با مشکل مواجه خواهیم شد و طبعاً جریان مردمی وارد جهش تولید نخواهد شد.

نکته مهم دیگر، کامل نبودن ظرفیت کسب‌وکار فعلی چه کوچک و چه بزرگ است؛ بسیاری از کسب‌وکارها با ظرفیت پایین کار می‌کنند و یا اینکه عملاً تعطیل هستند، برخی واحد‌های کسب‌وکار بهره‌وری پایینی دارند و کیفیت و قیمت مناسبی ندارند. برخی واحدها نوآور نیستند؛ نوآوری در شکل سازمان‌دهی می‌تواند به افزایش ظرفیت کسب‌وکار فعلی منجر شود؛ نمونه آن تاکسی‌های اینترنتی است که خوب عمل کردند.

*** یزدرسا: قاعدتاً در راه‌اندازی کسب‌وکار عوامل مختلفی را باید در نظر بگیریم؛ به نظر شما باید به چه عواملی توجه داشت؟

*** دهقانی اشکذری: ایده و فرصت، تأمین مالی، تیم خوب، دانش فنی، بازار از الزامات راه‌اندازی کسب‌وکار جدید است. برخی دولت‌ها مثل چین برای تک‌تک افراد شغل تعریف می‌کند و با رصدی که دولت انجام می‌دهد، موضوعات کسب‌وکار را در سامانه‌ای بارگزاری می‌کند و بر اساس اطلاعات شفاف و نیازی که برای ایجاد شغل وجود دارد، افراد تصمیم به راه‌اندازی کسب‌وکار می‌گیرند. در ایران نیز باید سامانه‌ای راه‌اندازی شود تا به مردم کمک شود تا موضوع شغل خود را بر اساس نیاز جامعه انتخاب کند. بسیاری از افراد نمی‌دانند چه‌کاری شروع کنند تا مورد استقبال جامعه قرار گیرد.

هیچ کسب‌وکار بدون پول راه‌اندازی نخواهد شد. خیلی افراد کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کنند و تأمین مالی را بعداً انجام می‌دهند. بسیاری از افراد با مقیاس کوچک کسب‌وکار خود را شروع می‌کنند و سپس با روش‌های مختلف ابعاد کار را گسترش داده‌اند. تأمین مالی فقط به معنای پول داشتن نیست؛ بلکه شیوه‌هایی است که بتوانیم پول را به سمت کسب‌وکار خود هدایت کنیم.

در حال حاضر ساختاری که بتوان بر این اساس کسب‌وکارها را تأمین مالی کند، وجود ندارد و یکی از عواملی است که با تحقق آن می‌توان کسب‌وکارها را توسعه داد. در دنیا بالای 65 درصد از کسب‌وکارها طی سه سال اول شکست می‌خورد؛ در حوزه آی‌تی ۹۰ درصد شکست می‌خورند؛ این به دلیل هیجانی و بدون مطالعه و برسی کسب‌وکار راه انداختن است.

داشتن دانش فنی و تیم کار بلد می‌تواند کسب‌وکار را به سمت موفقیت و توسعه هدایت کند. در استان یزد افرادی داریم که به‌واسطه داشتن تیم خوب و عملکرد فنی توانسته‌اند سال‌ها با موفقیت به کسب‌وکار خود بپردازند. اگر بخواهیم برج‌ساز شویم، باید روز اول عملگی کنند و باید دانش فنی ساختمان کسب کنند. عمدتاً شرکت‌های پایدار و موفق طی سال‌های متمادی دانش فنی خود را ارتقا داده‌اند.

همچنین کسب‌وکاری که شروع شود و بازار نداشته باشد، لاجرم محکوم به شکست می‌شود.

***یزدرسا: برای ایجاد یک سیستم شفاف مثل چین که مثال زدید و برای آنکه افراد متوجه شوند که نیاز کشور چیست، چه راهکاری وجود دارد؟

*** دهقانی اشکذری: معتقدم این اقدام وظیفه دولت است. کسب‌وکارها چند دسته هستند؛ یک دسته در حال اخذ مجوز هستند، دسته‌ای مجوز را اخذ کرده و در حال راه‌اندازی کسب‌وکار هستند و دسته‌ای هم شروع به فعالیت کرده‌اند. دولت باید سایتی را با همکاری بخش‌هایی که با اعطای مجوز ارتباط دارند، راه‌اندازی کرده و لیستی از نیازها و مصرف کشور، اطلاعاتی در مورد میزان سرمایه موردنیاز، تعداد رقبای موجود در بازار، اطلاعاتی در مورد اینکه در حال حاضر چه تعداد کسب‌وکار در حال اخذ مجوز، چه تعداد در حال راه‌اندازی و چه تعداد فعال هستند را در اختیار افراد قرار دهد تا با استفاده از آن‌ها، افرادی که می‌خواهند کسب‌وکار راه بیندازند، به موفقیت دست‌یافته و کسب‌وکار آن‌ها تداوم یابد.

*** یزدرسا: تولید مستلزم نیاز و تقاضای بازار است؛ با کاهش نقدینگی چگونه جهش تولید امکان‌پذیر است؟

*** دهقانی اشکذری: جمعاً پنج چیز برای جهش تولید نیاز داریم که قبلاً ذکر شد؛ اگر بخواهیم جهش انجام دهیم، باید کسب‌وکار داشته باشیم، اگر بخواهیم کسب‌وکار جدید راه‌اندازی کنیم، هم تأمین مالی و هم بازار نیاز داریم؛ نمی‌توان یکی را داشته باشیم و دیگری را نه؛ باید همه مواد را در نظر بگیریم.

*** یزدرسا: دانشگاه‌ها چه نقشی در پایش وضعیت تولید و خارج شدن برخی واحدهای تولیدی از رکود و در نهایت ارتقاء سطح کیفیت و کمیت می‌تواند داشته باشد؟

*** دهقانی اشکذری: دانشگاه نقش مستقیم در پایش وضع تولید ندارد. دانشگاه‌ها می‌توانند در قالب طرح‌های تحقیقاتی، پروژه‌های پژوهشی انجام دهند؛ به‌عنوان‌مثال دریافتن اینکه دقیقاً و به‌صورت علمی، در یزد چه نوع کسب‌وکاری موردنیاز بوده و اگر راه‌اندازی بشود، جواب خواهد داد، می‌تواند بر عهده دانشگاه باشد؛ اما شناسایی فرصت‌های محیطی کسب‌وکار را دانشگاه با حمایت بخش خصوصی و مراکز متولی کسب‌و‌کار می‌تواند انجام دهد؛ چون دانشگاه‌های دولتی بودجه کافی ندارند و دانشگاه‌های غیردولتی هم مشکل تأمین بودجه دارند.

*** یزدرسا: یکی از چالش‌هایی که در عرصه تولید وجود دارد، عدم اعتماد مردم به فضای کسب‌وکار و تولید است؛ دانشگاه چه نقشی می‌تواند در این موضوع داشته باشد؟

*** دهقانی اشکذری: در این زمینه فرهنگ مردم باید عوض شود؛ یعنی مردم باید بپذیرند که کسب‌و‌کار اگر بر پایه و اساس درستی استوار باشد، خطرناک نیست؛ چرا دنبال کارمندی هستیم؟ زیرا بر این باوریم که کار بی‌دردسری هست. این اشکال بزرگ نسل جدید است که می‌ترسد و تنها به دنبال آگهی استخدام می‌رود که جایی کار کند.

اگر بخواهیم جهش تولید با مشارکت مردم رقم بخورد باید قدرت ریسک‌پذیری مردم بالا رود. دانشگاه در این میان مسئولیت دارد که فکر و فرهنگ مردم را در این زمینه عوض کند. این مهم با گفتن محقق نخواهد شد؛ نباید برخی دانشگاه‌ها فقط در حد میز و صندلی و مباحث نظری باشد، باید ترس دانشجویان در زمینه اتخاذ کسب‌وکار تولیدی در دانشگاه بریزد تا وقتی وارد عرصه تولید می‌شود، با شکست روبه‌رو نشود.

معتقدم که دانشگاه‌ها در زمینه جهش تولید با مشارکت مردم پیشتاز است. دانشجو در دانشگاه صرفاً مهارت یاد نمی‌گیرد؛ باید دانشجویان در فضای کار و واقعی یاد بگیرند. امروز حدود ۵۰۰ نفر از دانشجویان ما بیش از ۴۰ درصد درس‌ها را در دانشگاه می‌گذرانند. آن‌ها باید سعی کنند بخشی از واحدهای درسی دانشجویان در فضای واقعی کسب‌وکار بگذرد.

در آن شرایط دانشجو چیزی را فرا می‌گیرد که به دردش می‌خورد. این آدم سربار جامعه نبوده و بلافاصله جذب واحدهای کسب‌وکار می‌شوند. متأسفانه دانشجویان فارغ‌التحصیلی تحویل جامعه می‌شوند که تنها مدرک دارند. هستند کسانی که مدارک قشنگ گرفته‌اند و به دلیل نداشتن قوانین در فضای کسب‌وکار، مرتکب اشتباه شده و زیان‌های فراوانی به کسب‌وکار وارد کرده‌اند.

افرادی که بدون قرار گرفتن در فضای کسب‌وکار به تحصیل می‌پردازند، طبعاً نه‌تنها مؤثر واقع نخواهد شد؛ بلکه چه‌بسا به کسب‌وکاری که در آنجا مشغول شده است، آسیب هم برساند.

انتهای خبر/