به گزارش پایگاه خبری «یزدرسا»، کودکان به عنوان گروه مهمی از جامعه نیازهایی در زندگی شهری خود دارند که بعضا بدون پاسخ باقی می‌ماند و می‌توان به جرأت گفت که نظرات و نیازهای کودکان در شهرسازی شهر جهانی یزد کمترین اهمیت را دارد و متأسفانه فضای شهری یزد به سمتی حرکت کرده است که اگر خواهان حل نیازهای کودکان در شهر یزد هستیم باید امید داشت این نیازها با مشکلات دیگر بخش های جامعه آمیخته شود تا شاید بدین طریق امیدوار بود نیازهای کودکان برطرف شود.

*کودکان عامل پیوند نسل گذشته و آینده

این در شرایطی است که در حقیقت، کودکان عامل پیوند نسل‌های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می‌شوند؛ انتقال سنت‌ها، فرهنگ‌ها، اعتقادات، باورها و پیشینه‌های هویت بخش و در صورت لزوم اصلاح محیط اجتماعی در هر جامعه از طریق کودکان میسر است.

شهر دوستدار کودک دلالت بر وجود وضعیت، امکانات، ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی در یک برنامه یا محیط دارد که بر مبنای حقوق، نیازهای عام و خاص، ویژگی‌ها، علایق و فراهم‌کردن امنیت کافی برای کودکان طراحی شده‌اند؛ از این رو وقتی از شهرِ دوستدار کودک سخن گفته می‌شود، اغلب منظور شهری است که چنین امکانات و ویژگی‌هایی برای زیست کودکان دارد. امکاناتی نظیر پارک‌ها و اماکنی برای بازی کودکان با امنیت کافی، وسایل بازی متناسب با مراحل رشد کودکان، محل‌های عبور و مرور امن در خیابان، مبلمان شهری مناسب، دسترسی راحت به فضاهای آموزشی رسمی و فوق‌برنامه، دسترسی به امکانات ورزشی مناسب و وجود مراکز ارائه خدمات به کودکان دارای نیازهای ویژه و توانایی‌های متفاوت از جمله شاخصه های شهر دوستدار کودک است.

*ورود ایران به کنوانسیون حقوق کودک در سال ۱۳۷۲

اوایل اسفند ماه ۱۳۷۲، مجلس شورای اسلامی اجازه ملحق شدن جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق کودک را تصویب کرد؛ برابر بند یک ماده ۳۱ این عهدنامه «حکومت‌ها حق کودک را برای داشتن بازی، سرگرمی، وقت آسایش و استراحت به رسمیت می‌شناسند و کودک می‌تواند به‌طور فعال و آزادانه در امور فرهنگی و هنری در خور سنی خود، شرکت کند.» همچنین در بند ۲ این ماده آمده است: «حکومت‌ها به حق کودک برای فعالیت‌های هنری و فرهنگی توجه دارند و با اقدام‌های خود، آن را پشتیبانی می‌کنند و امکانات مناسب را برای انجام فعالیت‌های فرهنگی- هنری و همچنین اوقات فراغت و سرگرمی کودک فراهم می‌کنند.»

در سال ۱۳۷۹ شورای‌عالی استان‌ها به موجب ماده واحده‌ای به شورای اسلامی شهرها پیشنهاد کرد که شهرداری‌ها را در زمینه تحقق شهر دوستدار کودک به انجام اقدامات لازمی موظف کنند. در این پیشنهاد عنوان شد که این طرح در بخش شهرسازی و معماری با پیگیری، تدوین و تصویب قوانین لازم از سوی دستگاه‌های مختلف برای تامین فضای مناسب بازی کودکان در مجتمع‌های مسکونی نوساز یا در حال ساخت دنبال شود.

همچنین تنظیم قوانین رعایت استانداردهای کاهش خطر و حوادث در مجتمع‌های مسکونی، طراحی خیابان‌ها، پیاده‌روها و پل‌ها به نحوی که برای عبور کودکان و وسایل حمل و نقل کودک مناسب باشد پیش‌بینی شده است.

*یزد در سال ۱۳۹۹  شهر پایلوت دوستدار کودک شد

پیرو جلسه كميته ملی هماهنگي شهر دوستدار كودك مورخ سیزدهم خرداد ۱۳۹۹ در وزارت کشور و در چارچوب همکاری‌های مشترک این وزارتخانه با یونیسف برای اجرای ابتکار جهانی شهرهای دوستدار کودک در ایران، پس از بررسی نتایج ارزیابی شهرهای متقاضی پایلوت شهر دوستدار کودک، دوازده شهر بر اساس ارزیابی عملکرد به عنوان شهرهای منتخب برای پایلوت شهر دوستدار کودک انتخاب شدند که (به ترتیب الفبا) عبارتند از شهرهای اِوز، بندرعباس، تبریز، تهران، رشت، سمنان، شیراز، کرمان، گرگان، مشهد، همدان و یزد. مرحله پایلوت رسماً پس از امضای تفاهم‌نامه میان شهرداری‌ شهرهای پایلوت و وزارت کشور شروع شد.

* سرپرست سابق شهرسازی شهرداری یزد: توجه به حقوق کودکان تحول به سمت توسعه است

حجت فلاح، سرپرست سابق معاونت شهرسازی و معماری شهرداری یزد در پنجم مهرماه ۱۳۹۹ با بیان این‌که توجه به حقوق کودکان در مدیریت شهری از جمله مصادیق تحول به سمت توسعه اجتماعی و فرهنگی در کالبد شهری است، تصریح کرده بود: ترویج فرهنگ توجه به حقوق کودکان در تمام عناصر شهری ضروری است.

 سرپرست سابق شهرسازی شهرداری یزد با بیان این‌که شهرداری در حال ایجاد زیرساخت‌های متناسب با استانداردهای شهر دوستدار کودک است، افزوده بود: برنامه‌ریزی راهبردی به منظور هم‌افزایی عمومی اولویت اجرایی معاونت شهرسازی در حوزه شهردوستدار کودک است.

فلاح در پایان با بیان این‌که تدوین و اجرای برنامه‌های منسجم در حوزه‌ شهر دوستدار کودک به مدیریتی هماهنگ نیاز دارد، عنوان کرده بود: تحقق اهداف شهر دوستدار کودک به عزمی جدی و مشارکت تمام عناصر مدیریت شهری و استانی نیاز دارد.

از پنجم مهرماه ۱۳۹۹ تا کنون چه میزان تغییر در شهر یزد در راستای حمایت از حقوق شهروندی کودکان انجام شده است؟ این موضوع نیاز به تامل و بررسی بیشتر دارد.

*شیوه جدید برای طراحی شهری برای پوشش نیازهای تمام سنین

ابوالقاسم محی‌الدینی نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار «یزدرسا» با اشاره به اقدامات شهرداری یزد در راستای مناسب‌سازی شهر برای کودکان اظهار کرد: در راستای مناسب‌سازی شهر برای کودکان و دانش‌آموزان هر ساله برنامه‌ای مشخص می‌شود و بودجه مورد نظر به آن اختصاص داده می‌شود، که به طور مثال می‌توان به بهبود شرایط دانش‌آموزان در زمینه حمل و نقل عمومی اشاره کرد.

شهردار یزد افزود: در سال جاری مسیرهای پرتردد دانش‌آموزان شناسایی شده و اصلاح شدند و برای تشویق دانش‌آموزانی که از حمل و نقل درون شهری برای تردد استفاده می‌کنند نیز کارت‌های تردد رایگان در نظر گرفته شده که همچنان در حال توزیع در بین دانش‌آموزان است.

وی با اشاره به بوستان‌های شهر یزد تصریح کرد: در مجموعه بوستان‌ها و مسیرهایی که مناسب آموزش دادن به کودکان است، مانند پارک ترافیک، اقداماتی در نظر گرفته شده است که یکی از این اقدامات آغاز تاسیس پارک شهروندی در کنار پارک ترافیک است.

محی‌الدینی ادامه داد: در مجموعه بوستان‌ها و پارک ترافیک به آموزش 25 هزار دانش‌آموز پرداخته می‌شود.

وی افزود: در هنگام ساخت و طراحی بوستان‌ها تلاش شده تا از شیوه‌های جدید استفاده شود و قابل استفاده برای تمام سنین باشد.

*شهردار یزد: شهر یزد، شهر خانواده است

شهردار یزد با بیان اینکه یزد، شهر خانواده است، گفت: زمانی که این تعریف وجود داشته باشد تمام تعاریف ذیل آن نیز در برگرفته می‌شود، بنابراین تمام رویکرد و برنامه ما بر محور خانواده است و می‌خواهیم شهری با هویت خانواده تعریف شود.

وی افزود: خانواده یزدی یعنی خانواده‌ای که در آن به تمام سنین، از پیر تا کودک، اهمیت داده می‌شود؛ بنابراین شهر یزد، شهر خانواده است و بر اساس این تعریف طراحی‌های لازم برای تامین زیرساخت‌ها را انجام ‌می‌دهیم.

در راستای کاهش بارترافیکی در یزد شهرداری یزد تصمیم گرفت تا با اعطای کارت شهروندی رایگان به دانش‌آموزان، قشر دانش‌آموز را ترغیب به استفاده از وسایل نقلیه عمومی کند، بنابراین در ابتدا این اقدام برای کنترل ترافیک شهری انجام شد نه برای حرکت به سوی شهر دوستدار کودک.

با توجه به نگاه شهرداری یزد به اهمیت خانواده در یزد و نقش این گروه در سازندگی جامعه، به بررسی جایگاه کودکان در خانواده و نقش مسئولان شهری در سازندگی کودکان باید بپردازیم.

*نگاه فرهنگی و هویت‌سازی به شهر دوستدار کودک در یزد

سید محمدناصر حیدری در این راستا در گفتگو با «یزدرسا» با اشاره به مناسب‌سازی شهری در راستای ایجاد شهر دوستدار کودک اظهار کرد: در مقام عمل برای ایجاد شهر دوستدار کودک باید مناسب‌سازی‌هایی که در حوزه مدیریت شهری در شهر انجام می‌دهیم به‌گونه‌ای رقم خورد که یک قشر خاصی نتوانند از این خدمات بهره ببرند.

عضو شورای اسلامی شهر یزد افزود: به عنوان مثال در حوزه حمل و نقل نباید تنها به تردد وسایل نقلیه توجه کرد، بلکه باید به فضایی برای عابران پیاده نیز دقت داشت، یا نوجوان و کودک به دلیل گروه سنی خود از برخی از امکانات شهری بی‌بهره بماند.

وی با اشاره به اینکه شهر دوستدار کودک در حوزه مناسب‌سازی و برای بهره‌مندی کودکان و نوجوانان از امکانات شهری مطرح شده است، گفت: در حوزه مناسب‌سازی معابر، بوستان‌ها و حوزه‌های عمرانی شهر دوستدار کودک مطرح شده است اما نگاه شورای اسلامی شهر یزد به این مورد یک نگاه فرهنگی و هویت‌سازی است.

*نیازهای معنوی و تربیتی کودکان مدنظر شورای شهر یزد است

حیدری ادامه داد: بر این اساس شهر دوستدار کودک باید پاسخگوی نیازها و خواسته‌های معنوی کودک و مطالبات آنان باشد؛ زیرا ما به عنوان مسئول باید به مسائل تربیتی کودکان توجه داشته باشیم و نیازهای آنان را رفع کنیم.

وی عنوان کرد: مسائل تربیتی کودک تنها به خانواده و مدرسه باز نمی‌گردد بلکه در حوزه شهری نیز باید به آن توجه کرد و این بخش متاسفانه مغفول مانده است.

عضو شورای اسلامی شهر یزد با بیان اینکه مسئولان و مدیران شهری متولیان فرهنگی جامعه هستند، گفت: مسئولان و مدیران شهری متولیان فرهنگی و رشد جامعه هستند و در این زمینه برنامه‌های متعددی در زمینه‌های تخصصی و پارک‌های موضوعی در دستور کار است تا به خواسته‌ها و نیازهای معنوی کودک برای رشد اجتماعی وی پاسخ داده شود.

حیدری در پایان عنوان کرد: مسیر برای رسیدن به این شهر دوستدار کودک طولانی و متنوع است و باید افق و آینده را به‌گونه‌ای دید که پاسخگوی نیازهای کودکان باشیم.

*کودکان در یزد صنعتی جایگاهی ندارند

شهر یزد، شهری است که از گذشته معماری آن با توجه به نیاز مردم، جامعه و آب و هوا بود، اما امروزه معماری‌های خارج از هویت شهری، کارخانه‌ها و صنایع آلاینده بی‌شمار شهری با سطح شادی پایین و افسرده ایجاد کرده است.

شهری که در آن به نیازهای کودکان توجه نشود و نقش و جایگاه آنان نادیده گرفته شود، شهری است که در نهایت به پیشرفت و جایگاه خاصی نمی‌رسد، زیرا کودکان آینده‌سازان این مرز و بوم هستند وکودک شاد می‌تواند خلاقیت و استعداد خود را بروز دهد تا این استعداد به باروری برسد.

نیاز است در زمینه شهر دوستدار کودک همت جدی‌تری به خرج داد تا کودکان نیز دوران کودکی و رو به رشدی همچون پدران خود داشته باشند.

انتهای پیام/