یزد در مسیر تحول دیجیتال؛
کلید تبدیل استان به قطب فناوری چیست؟
با وجود جایگاه ممتاز یزد در شاخص IDI، موانعی همچون تمرکززدایی ناکافی و کمبود سرمایهگذاریهای بزرگ، این استان را از رسیدن به جایگاه قطب فناوری کشور بازداشته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT Development Index یا IDI) یک شاخص ترکیبی است که توسط اتحادیه بینالمللی مخابرات (ITU) برای ارزیابی وضعیت و سطح توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای مختلف جهان معرفی شده است. این شاخص برای مقایسه بینالمللی و شناسایی شکافهای دیجیتال میان کشورها طراحی شده است.
شاخص IDI بین عدد صفر و 10 قرار دارد و هر چه به عدد 10 نزدیکتر باشد نشان از توسعه بیشتر فاوا دارد این شاخص از سه بخش اصلی دسترسی (Access)، استفاده (Usage) و مهارتها (Skills) تشکیل شده است که هر کدام شامل تعدادی زیرشاخص هستند.
یزد رتبه دوم شاخص توسعه فاوا در کشور
بر اساس آمار موجود در خصوص شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات استانهای کشور، در سال 1402 یزد بعد از استان تهران و با امتیاز 8/24 رتبه دوم شاخص IDI را به خود اختصاص داده و بالاتر از میانگین امتیاز کشوری با عدد 7/536 قرار گرفته این در حالی است که 8/194 امتیاز توسعه فاوا در یزد برای اسفندماه 1401 بوده است.
بنابر زیرشاخص بخش دسترسی شاخص توسعه فاوا که به میزان دسترسی مردم به زیرساختها و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد، با وجود جمعیت تقریبی یک میلیون و 200 هزار نفری یزد، بیش از 2 میلیون و 90 هزار مشترک تلفن همراه در استان یزد وجود دارد که نشان از ضریب تقریباَ 167 درصدی تلفن همراه در استان یزد است.
بر این اساس بیش از 131 درصد از جادههای اصلی، فرعی و ریلی استان یزد تحت پوشش اپراتورهای تلفن همراه قرار دارد.
در خصوص سهم بازار اپراتورها در استان یزد نیز همراه اول با 72 درصد سهم بالایی از این بازار را در استان یزد به خود اختصاص داده است و پس از آن شرکت خدماتی ارتباطی ایرانسل 25 درصد از بازار اپراتورها را در یزد دارد و مابقی نیز به دیگر اپراتورها از جمله رایتل اختصاص دارد.
بر اساس آمار موجود استان یزد به ازای هر 100 نفر، 46/51 نفر مشترک تلفن ثابت دارد که این عدد برای کشور 34/88 است، همچنین تعداد مشترکان تلفن همراه در استان یزد به ازای هر 100 نفر 169/12 است که در این مورد نیز یزد بالاتر از میانگین کشوری با عدد 175/55 قرار گرفته است.
دسترسی 81 درصد خانوارهای استان یزد به رایانه
همچنین 81 درصد از خانوارهای استان یزد به رایانه دسترسی دارند در حالی که میانگین این شاخص در کشور 69/7 درصد است، دسترسی به اینترنت خانوارهای استان یزد نیز 86/17 درصد است که این عدد در کشور برابر با 79/5 درصد است.
پهنای باند اینترنت بینالملل در استان یزد نیز به عنوان یکی از زیرمجموعههای بخش دسترسی به فاوا مطرح است که در این زمینه پهنای باند اینترنت برای کابران یزدی بیش از 58 هزار بیت بر ثانیه است در حالی که این عدد درکشور تقریباً 61 هزار بیت بر ثانیه اعلام شده است.
تعداد 950 روستا در استان یزد نیز به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت پرسرعت متصل هستند.
استان یزد در زیرشاخص استفاده توسعه فاوا نیز که میزان استفاده افراد، کسبوکارها و دولتها از خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات را اندازهگیری میکند بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد و براساس این گزارش نزدیک به 87 درصد جمعیت استان یزد از اینترنت استفاده میکنند که این میزان در کشور تقریباً 79 درصد است.
تعداد اشتراکهای پهن باند ثابت نیز 18/64 نفر به ازای هر 100 نفر در استان یزد است که این تعداد برای کشور 13/1 است و تعداد اشتراکهای اینترنت پهنباند سیار به ازای هر 100 نفر نیز در استان یزد 127/81 است که این تعداد برای کشور تقریباً 126 است.
در زیرشاخص مهارت توسعه فاوا نیز که به بررسی مهارتهای اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات میپردازد استان یزد بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد و از این رو نرخ باسوادی بزرگسالان استان یزد در استفاده از فاوا نزدیک به 90 درصد است که این عدد در کشور نزدیک به 86 درصد است.
ظرفیت بالای یزد در توسعه اقتصاد دیجیتال
جایگاه استان یزد در شاخص توسعهیافتگی فناوری اطلاعات و ارتباطات نشاندهنده توسعه مناسب زیرساختهای ارتباطی در استان، سطح بالای آموزش و توانمندیهای انسانی در حوزه فناوری اطلاعات و میزان بهرهبرداری از خدمات و زیرساختهای فناوری اطلاعات توسط مردم و کسبوکارهاست.
توسعه زیرساختهای ارتباطی، نیروی انسانی متخصص و حمایت از شرکتهای دانشبنیان از جمله عوامل متعددی است که در کسب این جایگاه مؤثر بودهاند، بنابراین با توجه به این دستاوردها، استان یزد ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصاد دیجیتال، دولت الکترونیک و تحول دیجیتال دارد، که میتواند به ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی منطقه کمک کند.
با وجود جایگاه بالای استان یزد در شاخص توسعهیافتگی فناوری اطلاعات و ارتباطات (IDI)، یزد هنوز نتوانسته است به یک «هاب فناوری» یا به عبارتی قطب فناوری در کشور تبدیل شود که عوامل این موضوع باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
چه عواملی یزد را قطب فناوری نکرده است؟
تمرکززدایی ناکافی در صنعت فناوری شاید یکی از عوامل این مسئله باشد چرا که بیشتر تمرکز شرکتهای بزرگ فناوری و اکوسیستمهای استارتاپی در شهرهایی مانند تهران و برخی کلانشهرهای دیگر است و یزد علیرغم زیرساختهای مناسب، به دلیل نداشتن شبکه گسترده همکاریهای ملی و بینالمللی، کمتر مورد توجه برای سرمایهگذاریهای بزرگ در این حوزه قرار گرفته است.
همچنین در یزد، سرمایهگذاریهای مخاطرهپذیر برای حمایت از استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان به اندازه کلانشهرهایی مانند تهران وجود ندارد و نبود این سرمایهها مانعی جدی برای رشد و مقیاسپذیری شرکتهاست.
از طرفی با وجود اینکه یزد در توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات پیشرو است، تمرکز این استان همچنان بیشتر بر صنایع سنتی و معدنی است. به همین دلیل، رشد فناوریهای نرمافزاری و خدمات دیجیتال به کندی انجام شده است.
اگرچه زیرساختها و توانمندیهای فناوری اطلاعات در یزد وجود دارد، هنوز برنامه جامع و بلندمدت برای تبدیل این استان به یک قطب فناوری کشور تدوین نشده یا بهطور کامل اجرایی نشده است.
ایجاد پارکهای فناوری پیشرفتهتر با تمرکز بر فناوریهای نرمافزاری، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، جذب سرمایهگذاری خارجی و ملی، جذب نیروی متخصص در استان، شبکهسازی ملی و بینالمللی با افزایش تعاملات بینالمللی و برگزاری رویدادهای فناوری در سطح جهانی در یزد و حمایت از استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان با ارائه تسهیلات بیشتر برای شرکتهای نوپا در حوزه فناوری از رویکردهایی است که یزد را میتواند به یک هاب فناوری مهم در کشور تبدیل کند.
انتهای خبر/